Een enkele dosis immuuntherapie kan al voldoende zijn om de uitkomst van een behandeling bij patiënten met gevorderd melanoom te voorspellen. Dat is de uitkomst van een onderzoek dat begin 2019 plaatsvond in Philadelphia in de Verenigde Staten.
Dr. Alexander C. Huang en zijn collega’s van de Perelman School of Medicine onderzochten de pathologische en immunologische respons van melanomen als reactie op een eenmalige toediening van PD-1 monoklonale antilichamen. Verwijderde tumoren van 27 patiënten werden 17 tot 42 dagen na behandeling onderzocht en vergeleken met de behandeluitkomsten van de patiënten. Een enkele dosis PD-1 kon in sommige gevallen al een immuunrespons teweegbrengen binnen 7 dagen na behandeling, wat kan leiden tot volledige uitroeiing van de tumor.
Na weefselonderzoek bleek er in 8 van de 27 patiënten sprake te zijn van een 90 tot 100 procent afname in levende tumorcellen. Bovendien was een jaar na de behandeling 63 procent van de patiënten ziektevrij en in leven. In tegenstelling tot een niet-responderende groep patiënten, kwam in een deel van de patiënten de immuunrespons snel op gang. De onderzoekers lieten in een eerder onderzoek, gepubliceerd in Nature magazine, een toename zien in uitgeputte CD8 T cellen in de tumor, witte bloedcellen betrokken bij het doden van de tumorcellen. Verder vond er een week na behandeling heractivatie van de CD8 T cellen in het bloed plaats, wat mogelijk de snelle immuunrespons in een groep van de patiënten verklaart.
Bepaalde specifieke genen betrokken bij het immuunsysteem worden in verband gebracht met een verbeterde behandeling en hogere overlevingskans. Van tevoren ligt dus al vast hoe goed de tumor zal reageren op de PD-1 behandeling. De effectiviteit van de PD-1 behandeling kan bepaald worden gedurende de eerste drie weken. Ook kan er tijdens deze periode vastgesteld worden of er resistentie plaatsvindt, waardoor er indien nodig op tijd ingegrepen kan worden.
Het is op dit moment nog niet bekend wat de optimale methode van toediening, en het juiste tijdschema is van de PD-1 immuuntherapie. Mogelijk zijn er voor de verschillende typen kanker verschillende behandelstrategieën nodig om de effectiviteit te verhogen. Meer onderzoek kan inzicht geven in de beste behandelwijze van PD-1 immuuntherapie in stadium III/IV melanoompatiënten.