Voor ruim een op de drie mensen met uitgezaaide blaaskanker is chemotherapie te zwaar

december 2024 Kliniek in Praktijk Willem van Altena

Voor patiënten met uitgezaaide blaaskanker blijkt de aanbevolen chemotherapie vaak te zwaar. Dit is de conclusie van een onderzoek uitgevoerd door IKNL-onderzoeker Ellis Slotman, gebaseerd op gegevens uit de Nederlandse Kankerregistratie. De studie, gepubliceerd in Urologic Oncology, analyseerde de behandelresultaten van 684 patiënten in Nederland die tussen 2016 en 2021 eerstelijns chemotherapie ondergingen.

Uit het onderzoek van Slotman blijkt dat 35% van de patiënten de voorgeschreven 4 tot 6 chemokuren niet volhoudt. Van deze groep overleed 24% binnen een maand na het stoppen van de behandeling. Zelfs onder de patiënten die de volledige behandelingsduur voltooiden, moest bij de helft de dosering worden verlaagd, voornamelijk vanwege ernstige bijwerkingen. Mannelijke en fysiek fitte patiënten hadden de grootste kans om de aanbevolen 4 tot 6 kuren te ontvangen.

Onderzoeksopzet

De studie onderzocht het behandelverloop van patiënten met uitgezaaide blaaskanker die chemotherapie als eerste behandeloptie kregen. Bij de meerderheid (54%) werd gekozen voor een carboplatine-gebaseerde behandeling. Naast het aantal chemokuren analyseerde het onderzoek ook de redenen voor dosisaanpassingen en de overlevingskansen van de patiënten.

Mogelijke scenario’s

De resultaten onderstrepen dat de standaardrichtlijn voor chemotherapie niet altijd haalbaar is in de praktijk. Volgens Slotman is het cruciaal dat zorgprofessionals dit bespreken met patiënten voordat de behandeling begint. Inzicht in mogelijke scenario’s, zoals een vroege behandelingsbeëindiging of dosisverlaging, stelt volgens haar patiënten in staat een beslissing te nemen die past bij hun eigen waarden en voorkeuren.

De bevindingen kunnen bijdragen aan het verbeteren van toekomstige behandelrichtlijnen, zodat deze beter aansluiten op de klinische werkelijkheid. Het onderzoek benadrukt tevens het belang van gedeelde besluitvorming tussen artsen en patiënten, waarbij realistische verwachtingen en persoonlijke omstandigheden centraal staan.

Blaaskanker in Nederland

In Nederland krijgen ongeveer 7.000 mensen per jaar de diagnose blaaskanker. Van deze mensen krijgt 75 procent oppervlakkige blaaskanker en 25 procent spierinvasieve blaaskanker. Blaaskanker komt bij mannen drie keer zo vaak voor als bij vrouwen. De belangrijkste oorzaak van blaaskanker is roken. Ongeveer de helft van de gevallen van blaaskanker wordt hierdoor veroorzaakt. Rokers hebben vier keer meer kans om blaaskanker te ontwikkelen. Een tweede belangrijke risicofactor is het werken met bepaalde chemische stoffen, zoals in verf, kleurstof, metalen en aardolie, die kankerverwekkend zijn. Daarnaast kan een erfelijke aanleg een rol spelen. Ook chronische blaasontstekingen kunnen het risico op blaaskanker vergroten. Tenslotte speelt leeftijd een rol: de kans op blaaskanker neemt toe met ouder worden.

Referentie
Slotman E, Richters A, Fransen HP, et al. Guidelines versus real-world data in metastatic bladder cancer: A population-based study on first-line chemotherapy treatment patterns. Urol Oncol. 2024 Nov 14:S1078-1439(24)00705-1. doi: 10.1016/j.urolonc.2024.10.026. Epub ahead of print. PMID: 39547876.