IS ER EEN VERBAND TUSSEN EEN VERSTOORD DAG-NACHTRITME EN EEN VERHOOGDE KANS OP KANKER?

april 2021 Wetenschap Walid Mohmand
Casual young businesswoman working late on a laptop computer in a modern office space

Onderzoekers van de Washington State University (WSU) hebben in samenwerking met de United States Department of Energy’s Pacific Northwest National Laboratory (PNNL) onlangs resultaten gepubliceerd van een studie waarin gekeken is naar het verband tussen een verstoord dag-nachtritme  en het risico op de ontwikkeling van kanker.  Het onderzoeksteam kwam met de hypothese dat bepaalde oncogenen tot expressie worden gebracht tijdens een normaal 24-uursritme. Als dit ritme verstoord raakt, door bijvoorbeeld het werken tijdens nachturen, dan bestaat de kans dat deze oncogenen beschadigd raken en zo ook hun DNA-reparatiemechanisme. Deze beschadigingen zouden volgens het team mogelijk kunnen resulteren in een verhoogd kankerrisico.

Om de hypothese te testen werd een studie opgezet met 14 deelnemers die 7 dagen in het slaaplaboratorium van de WSU Health Sciences Spokane verbleven. Tijdens het verblijf werden de deelnemers aan het werk gezet in gesimuleerde dag en nachtdiensten. Een totaal van 7 deelnemers werkten 3 nachtdiensten en de overige 7 deelnemers draaiden 3 dagdiensten. Om het gehele onderzoeksprotocol te voltooien werden de participanten gemonitord, waarbij hun biologische ritme in de gaten gehouden werd. Daarbij werden de deelnemers 24 uur wakker gehouden met constante blootstelling aan licht en kregen zij om het uur dezelfde snacks. Bloedsamples werden om de 3 uur afgenomen voor nader onderzoek.

De onderzochte witte bloedcellen lieten in de deelnemers die nachtdiensten werkten een ander ritmisch expressiepatroon zien van oncogenen dan de deelnemers die dagdiensten werkten. Hetzelfde gold ook voor hun DNA-reparatiemechanismen, die bij de deelnemers met een verstoord dag-nachtritme suboptimaal functioneerden. Deelnemers met een verstoord dag-nachtritme bleken tevens meer DNA-schade te vertonen. Wanneer de deelnemers tweemaal per dag aan straling blootgesteld werden, bleken de participanten die nachtdiensten draaiden meer DNA-schade in hun DNA te ontwikkelen. Dit zou mogelijk kunnen aantonen dat nachtdienstwerkers kwetsbaarder zijn voor DNA-schade na bestraling.

Vervolgonderzoek zal zich mogelijk richten op deelnemers die al jaren dag- en nachtdiensten werken. Als de klinische resultaten uit het dagelijkse leven overeenkomen met de gevonden onderzoeksresultaten, dan zouden deze onderzoeksresultaten mogelijk gebruikt kunnen worden voor het ontwikkelen van strategieën om het eventuele kankerrisico door nachtdiensten te verminderen.

Referentie

Koritala B et al., Night shift schedule causes circadian dysregulation of DNA repair genes and elevated DNA damage in humans. J of Pineal Res. 2021. [epub].