Een verandering in de behandelvolgorde kan de overleving van mensen met alvleesklierkanker enorm vergroten. Wanneer chemotherapie voorafgaand aan de operatie wordt gegeven in plaats van erna is de vijfjaarsoverleving drie keer zo groot. Dat zijn de resultaten van de PREOPANC-1 studie, die zijn gepubliceerd in vakblad Journal of Clinical Oncology.
De PREOPANC-2 studie is uitgevoerd in verschillende ziekenhuizen in Nederland, onder leiding van prof. dr. Casper van Eijck (Erasmus MC). Het is wereldwijd de eerste studie die aantoont dat de combinatie van chemotherapie en bestraling (chemoradiatie) voorafgaand aan een operatie de vijfjaarsoverleving van alvleesklierkanker meer dan verdrievoudigt. – dat is chemotherapie met bestraling – voorafgaand aan de operatie de overlevingskans van alvleesklierkanker na vijf jaar ruim drie keer zo hoog maakt. De onderzoekers zagen een stijging in vijfjaarsoverleving van 6,5 procent naar 20,5 procent door voor de operatie eerst chemo en bestraling toe te dienen. De kans voor patiënten om na vijf jaar nog in leven te zijn was met de standaardbehandeling 1 op de 15. Na de nieuwe behandeling was dit 1 op de 5.
De standaardbehandeling bij reseceerbare alvleesklierkanker is een operatie gevolgd door zes maanden chemotherapie. Vaak blijkt deze behandeling niet te kunnen voorkomen dat de kanker terugkeert, wat de slechte vijfjaarsoverleving van 6,5% verklaart. Een verklaring daarvoor is dat maar de helft van de patiënten na de operatie voldoende herstelt om de chemotherapie aan te kunnen.
De onderzoekers wilden daarom weten of het iets uitmaakte voor de uitkomsten om de behandelvolgorde te wijzigen. Dat gebeurde door middel van neoadjuvante chemoradiatie, waarbij patiënten voor de operatie met chemotherapie en radiotherapie behandeld worden.
Aan de PREOPANC-1 studie, die tussen 2013 en 2017 liep, deden 246 patiënten mee uit 16 Nederlandse ziekenhuizen die gespecialiseerd zijn in de behandeling van alvleesklierkanker. Van hen kregen 127 patiënten na loting de standaardbehandeling: direct opereren, gevolgd door chemotherapie. De overige 119 patiënten werden eerst met chemoradiatie behandeld, en pas daarna geopereerd.
In beide groepen kon de tumor soms niet operatief verwijderd worden en ook na de operatie bleek de ziekte toch vaak terug te komen. Maar op de lange termijn was de vijfjaarsoverlevingskans duidelijk beter in de neoadjuvante groep: 20,5% (ofwel 1 op de 5) tegenover 6,5% (ofwel 1 op de 15) met de standaardbehandeling. Er zijn inmiddels in samenwerking met de Dutch Pancreatic Cancer Group PREOPANC-2 en -3 vervolgstudies opgestart om de overlevingskansen voor patiënten met alvleesklierkanker nog verder te verbeteren.
Referentie
Versteijne E, van Dam JL, Suker M, Dutch Pancreatic Cancer Group et al. Neoadjuvant Chemoradiotherapy Versus Upfront Surgery for Resectable and Borderline Resectable Pancreatic Cancer: Long-Term Results of the Dutch Randomized PREOPANC Trial. J Clin Oncol. 2022 Jan 27:JCO2102233. doi: 10.1200/JCO.21.02233. Epub ahead of print. PMID: 35084987.
Naar boven
