Mensen die behandeld zijn voor colorectale kanker kampen vaak langdurig met chronische vermoeidheidsklachten. Aan de universiteit van Wageningen wordt nu onderzocht of gezondere leefstijlkeuzes die klachten kunnen verminderen.
Colorectale kanker is een van de vijf meest voorkomende kankers in Nederland. In ongeveer 1 op de drie gevallen gaat het om kanker in de endeldarm (rectum), in de overige gevallen gaat het om de dikke darm (colon). Meer mannen dan vrouwen krijgen colorectale kanker, en de ziekte wordt vaker geconstateerd bij mensen boven de 50; 37% van de patiënten is 75 jaar of ouder. In 2018 zijn bijna 14.000 nieuwe patiënten met darmkanker gediagnosticeerd. De overleving hangt sterk af van het stadium op het moment van diagnose. In stadium I is de 5-jaarsoverleving bij patiënten met colonkanker 95%, bij rectumkanker 92%. Die percentages nemen af tot respectievelijk 11% en 14% bij stadium IV.1 Omdat vroege detectie zo’n groot verschil betekent is in 2015 het bevolkingsonderzoek dikkedarmkanker opgestart.
Uit eerder onderzoek, zoals de COLON-studie2 was al bekend dat een op de drie mensen, die voor colorectale kanker behandeld zijn, lijdt aan chronische vermoeidheid, wat een grote invloed uitoefent op hun kwaliteit van leven. Sommige oud-patiënten zijn bijvoorbeeld niet langer in staat om te werken. Hoewel bekend is dat een gezondere leefstijl, zoals een verstandiger dieet en meer lichaamsbeweging een heilzaam effect heeft blijkt toch dat het merendeel van de oud-patiënten er om wat voor reden dan ook niet in slaagt om gezonder te gaan leven.
Reden voor onderzoekers aan universiteit Wageningen om samen met Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) en het Flevoziekenhuis in Almere het ‘Healthier lifestyle and fatigue after colorectal cancer’ project op te zetten. In het kader van dit project willen researchers uitzoeken wat de achterliggende mechanismen zijn achter het feit dat zo veel oud-kankerpatiënten die met vermoeidheid kampen er niet toe overgaan om een gezondere leefstijl aan te nemen. Daarnaast willen de onderzoekers bekijken hoe effectief allerlei methodes en technieken zijn om zo’n verandering in leefstijl te stimuleren, en daarnaast met concrete handvatten komen om oud-patiënten mee te helpen. Oud-patiënten geven aan dat zij graag meer informatie zouden willen krijgen over leefstijl en voeding.3
Een team van voedingswetenschappers en gedragswetenschappers start binnen dit project in 2021 met een nieuwe studie. Daarin worden 160 mensen gerekruteerd, die voor colorectale kanker behandeld zijn en minstens een jaar kankervrij zijn, en nog steeds met vermoeidheid kampen. De helft van die groep krijgt zes maanden lang begeleiding van een persoonlijke coach, die hen zal bijstaan met advies over dieet en lichaamsbeweging. Daarbij worden de richtlijnen4 van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds gevolgd: een dieet met veel groenten en volkoren zaden, beperkte hoeveelheden rood vlees of vleeswaren, liefst geen alcohol en dagelijks een half uur lichaamsbeweging. De andere helft van de deelnemers krijgt geen persoonlijke lifestylecoach, maar zal wel worden gevolgd gedurende 4 jaar.
Alle deelnemers houden in die 4 jaar vragenlijsten bij waarin ze hun vermoeidheid vastleggen. Daarnaast ondergaan de deelnemers regelmatig CT-scans en echo’s om vast te stellen hoe hun spiermassa zich ontwikkelt en hoe het gesteld is met de vetinfiltratie in het spierweefsel. In eerdere onderzoeken in Wageningen en elders was al een mogelijke relatie vastgesteld tussen oververmoeidheid en spiervervetting. De onderzoekers hopen daar meer licht op te werpen.
Referenties
1: Cijfers door IKNL over colorectale kanker.
2: COLON-studie over relatie tussen leefstijl, colorectale kanker en vermoeidheid
4: Richtlijnen van Wereld Kanker Onderzoek Fonds over voeding en lichaamsbeweging na kanker
Naar boven
