De zomer is in volle gang, en dat betekent dat we meer tijd in de zon doorbrengen. En dat houdt ook in dat we ons moeten beschermen tegen Uv-straling, want die kan huidkanker veroorzaken. In verreweg de meeste gevallen gaat het dan om het relatief onschuldige basaalcelcarcinoom, maar het kan ook een agressievere vorm van de ziekte zijn. Zoals plaveiselcelcarcinoom, of melanoom. Goed insmeren, bedekkende kleding en schaduw zijn dus het devies. Maar weet je dat huidkanker lang niet altijd op voor de hand liggende plekken ontstaat?
Hier volgen tien plekken waarvan je misschien niet wist dat je er huidkanker kunt krijgen.
Een subunguaal melanoom kan zowel onder een nagel van je hand als van je voet ontstaan. Het vaakst wordt deze zeldzame vorm van melanoom aangetroffen onder de nagels van je duim of je grote teen. Let dus op of je een donkere verkleuring onder je nagel ziet, en laat er even een arts naar kijken.
Als er zomaar een donkere vlek onder je voet ontstaat, dan kan dat een melanoom zijn, om precies te zijn een acrolentigineus melanoom. Dit melanoom begint meestal als een onregelmatig gevormde gele, bruine of zwarte vlek en wordt daarom vaak verward met een blauwe plek. Dit melanoom is de meest voorkomende vorm bij mensen uit Azië en mensen met een donkere huid.
Ook dit is meestal een acrolentigineus melanoom, en net als bij de voetzolen doet deze vorm van melanoom zich het vaakst voor bij mensen met een donker huidtype. Slechts 2% van de melanomen op de handpalm wordt vastgesteld bij mensen met een lichte huid.
Niet voor niets is een van de aanbevelingen om huidkanker te voorkomen het dragen van een zonnebril. De huid rond de ogen is relatief kwetsbaar en een plek waar huidkanker kan ontstaan. In de meeste gevallen gaat het dan om een basaalcelcarcinoom. Maar het kan ook om het gevaarlijker plaveiselcelcarcinoom gaan, een huidkanker die sneller groeit en meer risico op uitzaaiing heeft.
Ongeveer 13% van alle huidkankers worden op het hoofd aangetroffen, vaak verborgen onder het haar. Meestal gaat het dan om basaalcelcarcinoom of plaveiselcelcarcinoom, en maar zelden om melanoom. Voel je dus een bultje of bobbeltje op je hoofd, laat dan toch even een huisarts ernaar kijken. Helemaal als er korstjes op komen of als het bultje soms bloedt.
De oorschelpen bevinden zich vaak in de volle zon en worden nogal eens overgeslagen bij het insmeren. Een prima plek dus waar basaalcel- of plaveiselcelcarcinoom zich kunnen ontwikkelen. Als daar niets aan gedaan wordt dan kan de kanker zich verspreiden naar de gehoorgang.
Soms krijgen mensen last van witte, harde plekken op de tong –leukoplakia- die zich niet weg laten poetsen, of van tintelingen of gevoelloosheid. Dat kunnen allemaal symptomen zijn van plaveiselcelkanker. Wie veel rookt en alcohol drinkt heeft een verhoogde kans op deze vorm van huidkanker.
Blootstelling aan de zon is de boosdoener achter huidkanker op de lip, en doorgaans gaat het dan om basaalcel- of plaveiselcelcarcinoom. Omdat de onderlip meer zon krijgt dan de bovenlip komt huidkanker daar het meeste voor; 12 keer vaker dan op de bovenlip. Er is mogelijk wel een relatie met roken en alcoholgebruik, wat kan verklaren waarom meer mannen kanker op de lip krijgen dan vrouwen. Ook dragers van het HPV-virus hebben een verhoogd risico.
Huidkanker in het oog? Ja, dat kan. Dan gaat het om een intraoculair melanoom, die vaak het eerst opgemerkt wordt als een donker plekje op de iris. Als dat plekje dichtbij de pupil zit dan kan dat ook leiden tot wazig of vlekkerig zicht. Melanocyten in de iris zijn de pigmentcellen waaraan de ogen hun kleur ontlenen, en wanneer daar ongebreidelde groei plaatsvindt ontstaat er een tumor. Dit is –begrijpelijk- een gevaarlijke vorm van huidkanker, die zich snel via het lymfesysteem naar andere organen kan verspreiden.
Ook in het oogwit kan huidkanker ontstaan, een zogeheten conjuctivaal melanoom. Het ontstaat niet zozeer in het oogwit als wel op het vlies dat het oog bedekt. Het manifesteert zich vaak als een donkere of rode plek in het oogwit, en is net als een melanoom op de iris zeer gevaarlijk.
Natuurlijk loopt niet iedereen een even groot risico op huidkanker, al blijft het wel zaak om zonbescherming serieus te nemen. Toch kunnen ook andere factoren een rol spelen. Mensen die een of meer van de volgende risicofactoren hebben doen er goed aan om hun huid regelmatig te controleren op verdachte plekjes en niet te aarzelen om ermee naar de dokter te stappen.
Meer informatie
Stichting Melanoom heeft veel informatie over zeldzame types huidkanker.
Raadpleeg de NTVO Oncopedia voor informatie over melanoom.
Naar boven
