Is remdesivir, een middel dat in 2016 tegen onder andere ebola ontwikkeld was, zinvol om in te zetten als behandeling van COVID-19? Daarover bestond lange tijd onduidelijkheid, maar de eerste data uit een grote fase-III studie in de Verenigde Staten geeft een hoopvol beeld. Mensen die met ernstige COVID-19 in het ziekenhuis liggen en remdesivir kregen, bleken 31% sneller op te knappen dan mensen die een placebo toegediend kregen.
Volgens de Amerikaanse viroloog dr. Anthony Fauci, de directeur van het National Institute of Allergy and Infectious Diseases (NIAID) is 31% weliswaar nog lang geen 100%, “maar deze studie toont wel aan dat het virus met medicijnen afgeremd kan worden, en dat is goed nieuws.”
Aan de studie, die eind februari van start ging, deden 1063 volwassen ziekenhuispatiënten met COVID-19 mee, die gerandomiseerd ofwel intraveneus remdesivir toegediend kregen, of placebo gedurende een periode van maximaal 10 dagen. De voornaamste uitkomst was de tijd totdat de patiënt fit genoeg was om het ziekenhuis te verlaten, en een secundair doel van de studie was om te zien welke verbeteringen in de conditie er waren na 15 dagen.
Vroege resultaten lieten zien dat patiënten die remdesivir kregen er gemiddeld 11 dagen over deden om voldoende op te knappen om het ziekenhuis te verlaten; bij de placebogroep was dat 15 dagen. Ook leek de sterfte in de remdesivir-groep iets lager te liggen dan bij de placebogroep, 8% tegen 11,6%. Maar het is nog te vroeg om nu al definitieve conclusies te trekken, waarschuwt dr. Fauci.
Het experimentele middel remdesivir is in 2016 door farmaceut Gilead ontwikkeld om hemorragische virusinfecties als ebola en marburg te bestrijden. Bij laboratoriumtests werd ontdekt dat remdesivir ook effect leek te hebben tegen andere virussen, waaronder coronavirussen. Zo was al bekend dat het middel ingezet kon worden tegen SARS en MERS. In januari van dit jaar werd daarom door Gilead begonnen met laboratoriumtests van remdesivir bij COVID-19.
Gilead is momenteel zelf bezig met een studie onder de naam SIMPLE. Doel van die studie is om te zien of een vijfdaagse remdesivir-kuur vergelijkbaar effectief is als de tiendaagse behandeling zoals die in de NIAID-studie werd toegepast. Het toepassen van een 5-daags regime kan betekenen dat er meer patiënten behandeld kunnen worden.
Aan de eerste fase van de studie, waarbij geen placebo wordt ingezet, deden 397 ziekenhuispatiënten met ernstige COVID-19 mee. Een deel van die patiënten kreeg remdesivir gedurende 5 dagen, een ander deel gedurende 10 dagen. De studie wordt nu uitgebreid met 5.600 nieuwe patiënten, waaronder ook patiënten die aan beademingsapparatuur liggen. Resultaten van die studie worden eind Mei verwacht.
Deze week presenteerde Gilead de eerste resultaten van de SIMPLE studie, die erop lijken te wijzen dat de tijd om patiënten fit genoeg te krijgen om het ziekenhuis te verlaten 10 dagen was bij de groep die de vijfdaagse kuur toegediend kreeg, en 11 dagen in de groep die 10 dagen behandeld werd met remdesivir.
Een vroege analyse lijkt ook te suggereren dat remdesivir effectiever is wanneer mensen het middel binnen 10 dagen na de eerste ziektesymptomen toegediend krijgen dan wanneer er langer wordt gewacht. Gilead meldt dat na 14 dagen 62% van de patiënten die remdesivir vroeg toegediend kregen het ziekenhuis kon verlaten; bij de patiënten die langer dan 10 dagen symptomen vertoonden voordat zij het middel toegediend kregen lag dat percentage op 49%.
In Europa is het middel remdesivir nog niet toegelaten, behalve in klinische studies en voor ‘compassionate use’. Maar op 1 mei kondigde de EMA aan om met een ‘rolling review’ van het middel te starten. Dat is een versnelde beoordelingsprocedure die kan worden toegepast als er een grote medische urgentie bestaat. De EMA onderkent dat de coronapandemie inzet van de ‘rolling review’ rechtvaardigt.
Lees het volledige artikel op de website van FirstWord.
Lees hier een artikel over remdesivir op de website van NIAID.
Lees ook een open brief van de CEO van Gilead, Daniel O’Day.
De EMA kwam op 1 mei met de volgende verklaring.