Bij een groot percentage van de patiënten met een prolactinoom, een goedaardige hypofysetumor, kan een operatie leiden tot vermindering van klachten op de lange termijn. Door gebruik van medicatie kan de ziekte gecontroleerd worden, maar het aantal mensen waarbij de ziekteverschijnselen afnemen is maar klein. Wat de beste behandeling is voor welke patiënt blijft daarom een lastige kwestie.
Een prolactinoom maakt te veel van het hormoon prolactine aan en onderdrukt de geslachtshormoonfunctie. Dit kan onder andere leiden tot verminderde vruchtbaarheid, libido en menstruatiestoornissen. Prolactine is normaal gesproken belangrijk voor het aanmaken van borstvoeding bij vrouwen aan het einde van de zwangerschap en na de bevalling. Het hormoon is gewoonlijk in lage hoeveelheden aanwezig bij mannen en niet-zwangere vrouwen.
Onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) vergeleken publicaties over de meest gebruikte behandelingen van prolactinoom: een chirurgische ingreep of medicatie. Na het analyseren van de data bleek dat twee derde van geopereerde patiënten een normaal prolactineniveau vertoonden. Medicatie kon het prolactineniveau normaliseren bij ruim 80% van de patiënten. Na het beëindigen van de medicatie hield dit slechts stand bij een derde van de patiënten.
Waar medicatie op het moment vaak de eerste keus is, is het volgens de onderzoekers slim om in sommige gevallen toch een operatie te overwegen. Zeker wanneer er sprake is van bijwerkingen van de medicatie of als het prolactineniveau niet normaliseert tijdens of na een periode van medicatie. De huidige operaties zijn veiliger geworden. Bovendien kunnen de risico’s en mogelijkheden goed worden ingeschat.
Hoogleraar Interne geneeskunde Nienke Biermasz en neurochirurg Wouter van Furth zijn eerder dit jaar een studie gestart bij patiënten met een niet al te groot prolactinoom bij wie er geen behandelvoorkeur is. De patiënten zijn gerandomiseerd verdeeld over standaardzorg met medicatie of een gesprek met de chirurg om te kijken of een operatie een optie is.
De studie loopt op het moment in het LUMC en het AmsterdamUMC en er zullen nog een aantal centra volgen. Patiënten die mogelijk in aanmerking komen voor de studie kunnen nog worden aangemeld.
Bronnen
1. Leids Universitair Medisch Centrum
2. Zamanipoor Najafabadi AH, Zandbergen IM, de Vries F et al. Surgery as a viable alternative first-line treatment for prolactinoma patients. A systematic review and meta-analysis. J Clin Endocrinol Metab. 2019 Oct 29. pii: dgz144.
Naar boven
