Chirurgische prehabilitatie heeft tot doel de aerobe fitheid preoperatief te verhogen om de patiënt- en behandelingsgerelateerde resultaten te verbeteren. Een optimaal trainingsprogramma dat effectief is binnen de korte periode die beschikbaar is voor prehabilitatie (<6 weken) is echter nog niet vastgesteld. Onderzoekers van de Universiteit Maastricht en VieCuri Medisch Centrum zetten de beschikbare literatuur onder elkaar.1
Een hogere preoperatieve aerobe fitheid is geassocieerd met een lagere incidentie van postoperatieve complicaties. Bovendien zou een hogere preoperatieve aerobe fitheid de impact van postoperatieve complicaties kunnen verminderen. Studies bevestigen dat een betere aerobe fitheid de incidentie van postoperatieve complicaties vermindert tot wel 50%.2-3 Aangezien de periode tussen de kankerdiagnose en de operatie vaak beperkt is, de tijd tussen eerste polikliniekbezoek en start van de therapie is maximaal zes weken als gevolg van de huidige behandelingsrichtlijnen, is er behoefte aan een preoperatief trainingsprogramma dat effectief is in een korte tijdsperiode.4
Hoewel aerobe fitheid kan worden verbeterd door middel van matige intensiteit training (‘moderate intensity exercise training’, MIET), is hoge intensiteit interval training (HIIT) geïntroduceerd als een type training dat aerobe fitheid sneller en tijdsefficiënter kan verbeteren. Er zijn aanwijzingen dat de mitochondriale aanpassingen van de skeletspieren en verbeteringen in zuurstofopname bij piekinspanning (VO2peak) bij gezonde personen, evenals bij klinische populaties, groter zijn voor HIIT dan voor MIET bij gelijke trainingsvolumes (het product van trainingsfrequentie, intensiteit en tijd). Daarom zijn verbeteringen in VO2peak vergelijkbaar wanneer het trainingsvolume van HIIT lager is. Vooral in perioden met weinig tijd, zoals de periode voor een abdominale oncologische chirurgische ingreep, zijn hoge trainingsvolumes misschien niet altijd haalbaar. Als zodanig zou HIIT gemiddeld genomen een fysiologisch haalbaardere optie kunnen zijn met betrekking tot de effectiviteit voor een korte termijn preoperatieve optimalisatie van de aerobe conditie in vergelijking met MIET.
Naast VO2peak wordt ook VO2-VAT gebruikt als indicator voor aerobe fitness. VO2-VAT is de VO2 op de ventilatoire aerobe drempel (‘ventilatory aerobic threshold’, VAT) volgens de drempels van cardiopulmonaire inspanningstesten. Bij abdominale oncologische chirurgie worden patiënten met een VO2 bij de VAT van <11 mL/kg/min over het algemeen als hoog risico geclassificeerd, hoewel de precieze drempels voor het identificeren van patiënten met een hoog risico op complicaties verschillen afhankelijk van het type operatie en het type uitkomstmaat.
Vooral patiënten met een lage preoperatieve aerobe fitheid en een hoog risico op postoperatieve complicaties, zouden het meeste voordeel kunnen halen uit preoperatieve interventies die hun aerobe fitheid verbeteren.
Het doel van deze vergelijkende review is om evidence-based beslissingsondersteuning te bieden voor het kiezen van kortdurende MIET of HIIT als onderdeel van een multimodaal prehabilitatie programma bij patiënten die gepland staan voor een electieve abdominale kankeroperatie.1 In deze review werden studies geïncludeerd die het effect van kortdurende (<6 weken) MIET of HIIT op objectief gemeten aerobe fitheid evalueerden.
De zoekactie leverde acht studies op, waarvan zes gerandomiseerde gecontroleerde trials, één niet-gerandomiseerde gecontroleerde trial, en één single-arm pre-post studie. Zes van deze acht studies waren prehabilitatie studies. Drie studies werden uitgevoerd bij patiënten met colorectale kanker of overlevenden van colorectale kanker, één studie bij patiënten met rectumkanker, twee studies bij patiënten met urologische kanker, en één studie bij patiënten met colorectale levermetastasen die electieve chirurgie ondergingen. De inhoud van de oefeninterventies werd beoordeeld met betrekking tot de frequentie, intensiteit, tijd, type, volume, en (monitoring van) progressie (FITT-VP) principes.
Drie van de vier studies die HIIT bestudeerden, toonden statistisch significante verbeteringen in de VO2peak met meer dan 4,9%. Geen van de twee studies die kortdurende MIET onderzochten, toonden statistisch significante pre-post veranderingen in VO2peak. Hoewel HIIT op korte termijn een veelbelovende interventie lijkt te zijn, was de beknopte beschrijving van de uitgevoerde oefening op basis van de FITT-VP-principes nogal inconsistent in de studies. De interpretatie van de resultaten is dan ook een uitdaging, en een vertaling in praktische aanbevelingen is voorbarig.
Momenteel lijken er geen unimodale studies te zijn die HIIT op korte termijn direct vergelijken met MIET op korte termijn in de preoperatieve setting. Slechts twee studies evalueerden het effect van kortdurende HIIT in vergelijking met MIET bij overlevenden van colorectale kanker. In de eerste studie werd 4 weken HIIT vergeleken met 4 weken MIET. De HIIT-groep verhoogde de VO2peak significant met 3,5 mL/kg/min (+14,6%) na 4 weken training, terwijl de MIET-groep de VO2peak niet significant verbeterde (+4,3%). In een tweede studie werden twee HIIT-trainingsprotocollen vergeleken met MIET. Aangezien het doel van de huidige review was om het effect van kortdurende HIIT of MIET te evalueren, werden voor deze review alleen de eerste 4 weken van het oefenprogramma bekeken. Na de eerste 4 weken van training nam de VO2peak in beide HIIT-groepen significant toe (HIIT1 VO2peak +4.2 mL/kg/min (+18.1%); HIIT2 VO2peak +3.3 mL/kg/min (+14.1%)), terwijl er geen significante veranderingen in VO2peak werden gezien in de groep die MIET volgde (+4.7%).
Ondanks beperkt bewijs in de preoperatieve periode, lijkt HIIT een krachtige trainingsprikkel te zijn om de aerobe fitheid op groepsniveau te verhogen binnen het vaak beperkte 4- tot 6-weekse preoperatieve tijdvak voorafgaand aan een abdominale oncologische chirurgische ingreep. Er is geen bewijs gevonden dat kortdurende MIET alleen effectief de aerobe fitheid kan verbeteren binnen deze korte tijdsperiode. Desalniettemin is er niet één maat voor iedereen en is er grote heterogeniteit in de respons op fysieke training. Een adequate risicobeoordeling, gepersonaliseerd voorschrift voor fysieke training met gebruik van de FITT-VP-principes, volledige rapportage van de naleving van de fysieke inspanningstraining en een objectieve monitoring van de trainingsvoortgang en het herstel is daarom nodig om te zorgen voor een gepersonaliseerd en effectief fysiek trainingsprogramma binnen een multimodaal prevalidatieprogramma.
Referentie
Naar boven
