Nieuwe screeningstest kan voorstadia van darmkanker beter opsporen en sterfte verlagen

februari 2024 Medisch onderzoek Niels Elbert

Een nieuwe screeningstest kan voorstadia van darmkanker beter opsporen dan de huidige fecale immunochemische test (FIT). Mogelijk leidt de nieuwe testmethode tot een verdere afname van de incidentie van darmkanker en de aan darmkanker gerelateerde sterfte. Dit blijkt uit een vergelijkende studie die is uitgevoerd binnen het Nederlandse bevolkingsonderzoek darmkanker.

Mensen die op grond van hun leeftijd (55-75 jaar) in aanmerking kwamen voor deelname aan het bevolkingsonderzoek werden uitgenodigd om een fecesmonster af te nemen met zowel de FIT-test als de nieuwe test, genaamd ‘multitarget’-FIT (mtFIT). De mtFIT meet niet alleen de hoeveelheid hemoglobine, zoals bij de huidige FIT het geval is, maar ook de hoeveelheid calprotectine en SERPINF2. Mensen met een positieve uitslag van de FIT of mtFIT werden doorverwezen voor colonoscopie.

Uitkomstmaten

De primaire uitkomstmaat was het percentage mensen bij wie een gevorderd neoplasma werd gedetecteerd. Secundaire uitkomstmaten waren het percentage mensen bij wie darmkanker, een gevorderd adenoom en gevorderde gekartelde (‘serrated’) poliepen werden vastgesteld. Ook werd een simulatie verricht van de langetermijneffecten die een bevolkingsonderzoek gebaseerd op de mtFIT of FIT zou hebben op de incidentie van darmkanker en de aan darmkanker gerelateerde sterfte en kosten.

In totaal gaven 13.187 mensen gehoor aan de uitnodiging, van wie 49,7% vrouw was. Het detectiepercentage van een gevorderd neoplasma bedroeg op basis van de mtFIT 2,27%, vergeleken met 1,21% voor de FIT. De mtFIT resulteerde ook in hogere detectiepercentages van darmkanker (0,20 versus 0,17%), een gevorderd adenoom (1,64 versus 0,86%) en gevorderde ‘serrated’ poliepen (0,43 versus 0,17%) dan de FIT. Uit de simulatie bleek dat screening met de mtFIT de incidentie van darmkanker met 21% en de aan darmkanker gerelateerde sterfte met 18% zou kunnen verlagen in vergelijking met het huidige bevolkingsonderzoek darmkanker, en tegen aanvaardbare kosten.

Referentie

Wisse PHA, de Klaver W, van Wifferen F, et al. The multitarget faecal immunochemical test for improving stool-based colorectal cancer screening programmes: a Dutch population-based, paired-design, intervention study. Lancet Oncol 2024:S1470-2045(23)00651-4.