Nieuwe richtlijn brengt visie op beweegzorg tijdens en na kankerbehandeling in kaart

Deze week is de nieuwe behandelrichtlijn ‘Fysieke fitheid bij mensen met en na kanker’ verschenen. Het initiatief voor deze richtlijn is afkomstig van Vereniging voor Sportgeneeskunde (VSG). De richtlijn is opgesteld door een multidisciplinaire commissie met vertegenwoordigers vanuit de sportartsen, chirurgen, internisten, radiotherapeuten, revalidatieartsen, (oncologie)fysiotherapeuten, verpleegkundig specialisten en bewegingswetenschappers.

Deze richtlijn is specifiek bestemd voor zorgverleners die betrokken zijn bij de zorg rondom fysieke fitheid voor mensen met en na kanker, tot en met de nacontrole.

Maatwerk

Veel mensen weten dat lichamelijke inspanning, bijvoorbeeld door te sporten, gezond is. Wanneer iemand kanker heeft is dit zelfs nog belangrijker. Voldoende lichaamsbeweging zorgt ervoor dat men zich fysiek fitter voelt. Dat maakt op zijn beurt dat bijwerkingen van de kankerbehandeling beter verdragen worden, en er sneller herstel kan optreden. Toch ervaren veel mensen met kanker dat het niet eenvoudig is om de fysieke fitheid op peil te houden. Zowel de kanker als de behandeling ervan kunnen een behoorlijk effect op de fysieke capaciteiten hebben. Maatwerk is dus nodig in de advisering voor bewegen, waarbij gekeken wordt naar beperkingen, mogelijkheden en trainbaarheid. De richtlijn beschrijft hoe zorgverleners patiënten kunnen informeren en motiveren over fysieke inspanning voor, tijdens en na de kankerbehandeling.

De definitie van fysieke fitheid is volgens de opstellers van de richtlijn de combinatie van cardiorespiratoire fitheid en spierkracht. Meer en meer wordt duidelijk dat fysieke fitheid een belangrijke associatie kent met ernst en aard van symptomen, bijwerkingen, dagelijks functioneren, kwaliteit van leven en overleving. Lichamelijke inspanning kan de fysieke fitheid verhogen en is veelbelovend in het beperken van bijwerkingen van de kankerbehandeling en het bevorderen van herstel na de behandeling.

De richtlijn beschrijft met name:

• De associatie tussen fysieke fitheid en beweeggedrag en oncologische uitkomstmaten
• Screening en assessment van fysieke fitheid
• Het effect van trainingsprogramma’s op oncologische uitkomstmaten
• Inhoudelijke verschillen tussen beweegzorg, medisch specialistische beweegzorg en medisch specialistische revalidatie (MSR)
• Veilig trainen
• Effectief trainen
• Monitoren van fysieke fitheid en beweeggedrag
• Organisatie van zorg
• Praktische uitwerking met voorbeeld casuïstiek voor de diverse vormen van beweegzorg benoemd in deze richtlijn

Patiëntperspectief

Bij het opstellen van de richtlijn werd aandacht besteed aan het patiëntperspectief door inbreng van de patiëntenvereniging Borstkankervereniging Nederland en een nabestaande op persoonlijke titel. Daarnaast is de richtlijn ter commentaar opgestuurd naar alle partijen betrokken in de (beweeg)zorg voor patiënten met kanker.

Referentie

Raadpleeg de richtlijn ‘Fysieke fitheid bij mensen met en na kanker’