Studie met neoadjuvant PD-1-remmer dostarlimab bij rectumkanker bereikt 100% complete respons

juni 2022 Medisch onderzoek Willem van Altena

Onderzoekers van het Memorial Sloan Kettering Cancer Center in New York, V.S. hebben onlangs een kleinschalige klinische studie uitgevoerd rond een immuuntherapie-behandeling voor patiënten met lokaal gevorderd rectumkanker met een mismatch-repair deficiëntie (MMRd). Opzienbarend genoeg werd bij alle 14 patiënten die aan de studie deelnamen een complete respons vastgesteld. De studie werd onlangs gepresenteerd op het jaarlijkse congres van ASCO, en is gepubliceerd in het New England Journal of Medicine.

Het gaat om een neo-adjuvante behandeling met het middel dostarlimab als eerstelijnsbehandeling bij MMRd lokaal gevorderd rectumkanker. Deze immunoablatieve behandeling zet immuuntherapie in in plaats van de traditionele behandelingen: chirurgie, chemotherapie en radiotherapie, of een combinatie van 2 of 3 van die behandelingen.

De onderzoekers baseerden hun studie op het uitgangspunt dat MMRd colorectale kanker reageert op blokkade van PD-1 als het om uitzaaiingen gaat. Zij kwamen met de hypothese dat MMRd rectumkanker gevoelig is voor checkpointremmers, en dat daardoor mogelijk de noodzaak voor een operatie, chemotherapie of bestraling minder wordt, of zelfs geheel verdwijnt.

Kleine studie

In een kleine prospectieve studie met 14 patienten werd in 2019 dostarlimab, een anti-PD-1 monoklonaal antilichaam gedurende 6 maanden elke 3 weken toegediend aan patienten met MMRd adenocarcinoom van het rectum in stadium 2 of 3. Na 6 maanden zou de neoadjuvante behandeling met dostarlimab opgevolgd worden door de standaardbehandeling chirurgie en chemoradiatie. Alleen wanneer er sprake was van een complete respons zouden die behandeling achterwege gelaten kunnen worden.

Complete respons

Na 6 maanden bleek bij alle 14 patiënten sprake te zijn van een complete klinische respons. Op MRI-scans, FDG-PET-scans, endoscopisch onderzoek, rectaal toucher en biopsie was geen spoor van de tumor te zien. Nog steeds –maximaal 25 maanden na het einde van de studie- is er bij geen enkele patiënt sprake van terugkeer van de kanker, en niemand heeft een operatie of chemoradiatie nodig gehad.

De onderzoekers waarschuwen voor te veel optimisme. Er is meer wetenschappelijk bewijs nodig; het gaat immers voorlopig maar om een klein aantal patiënten, en de opvolging is ook niet erg lang. Ze hopen dat PD-1-remmers ook bij andere tumoren met MMRd in neoadjuvante setting ingezet kunnen worden, zoals nog niet-uitgezaaide tumoren van de pancreas, maag en prostaat. Mogelijk opent dat zelfs de deur naar een geneesmiddel dat bij alle tumoren ingezet kan worden.

Referentie

Andrea Cercek, Melissa Lumish, Jenna Sinopoli, et al. PD-1 Blockade in Mismatch Repair–Deficient, Locally Advanced Rectal Cancer. NEJM June 5, 2022. DOI: 10.1056/NEJMoa2201445