Linkerzij, rechterzij, op je rug, op je buik, opgerold als een bal, als een croissant… maakt het eigenlijk uit in welke houding we slapen? Zolang we de aanbevolen acht uurtjes maar halen, toch? Maar er is steeds meer onderzoek dat er wel degelijk zoiets bestaat als een verkeerde slaaphouding. En dat elke slaaphouding voor- en nadelen met zich meebrengt, die soms van grote invloed kunnen zijn. Niet in de laatste plaats op je hartgezondheid.
Er zijn diverse wetenschappelijke studies die erop lijken te wijzen dat mensen die op hun hart moeten letten maar beter op hun rechterzij kunnen slapen. Slapen op de linkerzijde kan maar beter vermeden worden, en er zijn indicaties dat slapen op deze zij (wellicht ten overvloede: het hart bevindt zich grotendeels in de linker borstkas) zorgt voor meer druk op het hart, zeker bij mensen met overgewicht.
Een studie uit 1997 liet zien dat er duidelijke verschillen zijn in de elektrocardiogrammen van mensen die op hun linker- of rechterzijde slapen. Hartpatiënten die op de linkerzij slapen bleken meer hartactiviteit te vertonen op hun ECG. En een recenter onderzoek uit 2018 liet zien dat het verschil in ECG’s ook zichtbaar is bij gezonde mensen. De onderzoekers zagen door middel van een nieuwe scantechniek, vectorcardiografie, dat het hart meer beweegt wanneer iemand op zijn linkerzij slaapt, en dat die bewegingen voor de grotere ECG-uitslagen zorgden. Bij mensen die op de rechterzij slapen werden die niet gezien. Volgens de onderzoekers blijft het hart in die positie wel op zijn plek omdat het wordt tegengehouden door een vlies tussen de longen, het mediastinum.
Het is niet zo dat slapen op de linkerzijde het risico op hartproblemen vergroot, maar er is meer onderzoek nodig om dat vermoeden te bevestigen. Ook moet er meer research gedaan worden naar hoe riskant slapen op de rechterzijde precies is voor mensen met een hartkwaal.
Interessant genoeg wordt aan een bepaalde groep mensen geadviseerd om juist wel op de linkerzij te slapen: zwangere vrouwen. Als ze op hun linkerzij liggen wordt voorkomen dat de baarmoeder op de lever rust. Daarnaast hoeft het hart minder hard te werken omdat ook de vena cava inferior, een belangrijke ader, wordt ontzien door het gewicht van de groeiende foetus.
Mensen die hartproblemen hebben doen er goed aan met hun cardioloog te bespreken welke slaaphoudingen wel of juist niet geschikt zijn. Slapen op de rechterzijde lijkt daarbij de verstandigste optie. Mensen die een pacemaker geïmplanteerd hebben gekregen zullen ook liever op de zij slapen waar het apparaatje niet zit, en meestal wordt dat aan de linkerzijde geplaatst.
Plat op de rug slapen kan overigens ook een optie zijn, zolang iemand geen last heeft van slaapapneu of ademhalingsproblemen. Een studie uit 2015 bestudeerde het effect van op de rug slapen bij mensen met chronisch hartfalen, en stelden vast dat die slaaphouding geassocieerd kan worden met een lager zuurstofgehalte in het bloed, minder effectieve ademhaling en bloeddoorstroming dan wanneer iemand rechtop zit.