Lijst van potentieel effectieve combinaties van middelen biedt meer behandelopties

maart 2022 Medisch onderzoek Willem van Altena
Breast Cancer under light microscopy zoom in different areas

Een internationaal team van kankeronderzoekers heeft een lijst samengesteld waarin 2025 combinaties van kankergeneesmiddelen worden opgesomd, die mogelijk effectief ingezet kunnen worden bij de behandeling van borstkanker, colonkanker of alvleesklierkanker. Alle middelen in de lijst worden al afzonderlijk toegepast als kankerbehandeling. Wetenschappelijk tijdschrift Nature besteedde aandacht aan dit onderzoek.

Honderdduizenden combinaties

Het combineren van oncolytica kan resistentie tegen een kankerbehandeling tegengaan en nieuwe behandelopties presenteren. Maar in theorie zijn er honderdduizenden combinaties van middelen denkbaar, en het is voor clinici lang niet altijd eenvoudig om te voorspellen welke combinatie wel en welke niet effectief is. Normaliter zou dat door middel van een klinische studie onderzocht worden, maar dat is praktisch moeilijk uitvoerbaar omdat het vaak maar om kleine aantallen patiënten gaat, en daarnaast kleven er ook ethische bezwaren aan dergelijke onderzoeken.

Voor het nu gepresenteerde onderzoek richtten de wetenschappers zich op 125 cellijnen bij borst- colon- en alvleesklierkanker. Die waren respectievelijk onderverdeeld in 51, 45 en 29 cellijnen. Uiteindelijk kwamen er 2025 potentieel effectieve combinaties naar voren. Daarvan waren er zelfs 121 inzetbaar bij alle drie de kankersoorten.

Irinotecan en rabusertib

Ook wetenschappers van het Nederlands Kanker Instituut (NKI) werkten mee aan de lijst. Onderzoeker Lodewyk Wessels licht toe: “Dit werk toont aan dat we, door gebruik te maken van modellen om geneesmiddelcombinaties te selecteren, de route van het testen van een bepaalde combinatie tot daadwerkelijke toepassing in de kliniek aanmerkelijk kunnen verkorten. Een voorbeeld daarvan is onze identificatie en validatie van de combinatie van irinotecan en rabusertib, die veelbelovend is voor bepaald vormen van colonkanker.”

De lijst van 2025 combinaties is vrij raadpleegbaar voor behandelaren over de hele wereld. De lijst omvat ook een overzicht van biomarkers, zodat behandelaren van tevoren beter kunnen inschatten of een bepaalde patiënt wel of niet op een combinatiebehandeling zal reageren.

Referentie

Jaaks P, Coker EA, Vis DJ, t al. Effective drug combinations in breast, colon and pancreatic cancer cells. Nature. 2022 Mar;603(7899):166-173. doi: 10.1038/s41586-022-04437-2. Epub 2022 Feb 23. PMID: 35197630.