Samenvatting
Een aantal vernieuwingen markeert de recente ontwikkelingen in de chirurgische behandeling van spierinfiltrerende blaaskanker. Allereerst het bewezen overlevingsvoordeel van neoadjuvante chemotherapie. Ten tweede de opkomst van de minimaal invasieve chirurgie in de vorm van de laparoscopie en de laparoscopische geassisteerde robotoperaties. Hoewel nog niet onomwonden is aangetoond dat hiermee betere resultaten worden geboekt, zijn de voortekenen gunstig. Een andere ontwikkeling is de rol van de lymfeklierdissectie en de kennis van het anatomisch gebied dat moet worden verwijderd. De lymfeklierdissectie kan bij beperkte metastasering een curatieve ingreep zijn. Ten slotte de rol van de centralisatie. Voor het eerst is nu ook in Nederland duidelijk geworden dat ziekenhuizen met een hoog volume betere postoperatieve mortaliteitscijfers hebben dan ziekenhuizen met een laag volume.
(NED TIJDSCHR ONCOL 2012;9:338–43)
