Samenvatting
Adjuvante chemotherapie met op taxanen gebaseerde chemotherapie resulteert in een betere (ziektevrije) overleving voor patiënten met een vroeg stadium mammacarcinoom. Er zijn echter ook bijwerkingen. In dit artikel wordt een relatief zeldzame complicatie van op taxanen gebaseerde chemotherapie beschreven, namelijk taxanengeïnduceerde colitis. De casus betreft een 48-jarige vrouw met een T2N0M0 hormoonpositief mammacarcinoom, waarvoor adjuvant TAC-kuren zijn gegeven. Zij presenteert zich 7 dagen na de eerste chemotherapiecyclus met diarree en buikpijn. Er was sprake van neutropene koorts en een verhoogd C-reactief proteïne. Patiënte werd opgenomen met breedspectrumantibiotica. Na een paar uur verslechtert zij met tekenen van een septische shock. Een computertomografie van de buik laat een beeld van perforatie zien. Bij laparotomie wordt necrose en ischemie gezien, waarvoor resectie met eindstandig ileostoma. Bloedkweken toonden een Clostridium septicum. Clostridium difficile-toxines waren negatief. Na 44 dagen werd de patiënt ontslagen uit de intensivecare-unit.
Ischemische colitis bij patiënten behandeld met op taxanen gebaseerde chemotherapie is recentelijk gedefinieerd als een klinische entiteit. Er wordt gedacht dat de antimitotische, anti-angiogenetische en apoptotische effecten van de taxanen de oorzaak zijn van de darmschade. De diagnose is gebaseerd op een symptomencomplex van acute abdominale pijn met of zonder neutropenie en koorts. Kenmerkend is het begin van de symptomen vroeg in de behandeling 6 tot 7 dagen na aanvang van de therapie. In het geval van verdenking van een taxaangeïnduceerde colitis moet worden gestart met breedspectrumantibiotica, agressieve vloeistofresuscitatie en in sommige gevallen chirurgische interventie. Coloscopie is in dergelijke gevallen gecontra-indiceerd vanwege de kans op perforatie.
(NED TIJDSCHR ONCOL 2013;10:61–5)
