Een recente studie onder leiding van onderzoekers aan de Universiteit van Sydney, Australië, heeft aangetoond dat een combinatie van de immunotherapeutische middelen ipilimumab en nivolumab significant betere overlevingskansen biedt voor patiënten met uitgezaaid melanoom en hersenmetastasen. De studie, die onder leiding stond van dr Georgina Long en is gepubliceerd in The Lancet Oncology, volgde patiënten gedurende 7,6 jaar en bevestigt dat deze combinatietherapie de voorkeursbehandeling zou moeten zijn voor asymptomatische patiënten.
Melanoom, een agressieve vorm van huidkanker, komt veel voor in Nederland. In 2024 werd bij 58.600 mensen de diagnose gesteld. Ongeveer 20% van de patiënten ontwikkelt metastasen, waarbij uitzaaiingen naar de hersenen een ernstige complicatie vormen. De studie, uitgevoerd in vier Australische centra, richtte zich op de effectiviteit van immunotherapie bij deze patiëntengroep.
Het onderzoek betrof een fase-2, open-label, gerandomiseerde studie waarbij 79 patiënten van 18 jaar en ouder met hersenmetastasen werden ingedeeld in drie cohorten. Cohort A en B bestonden uit asymptomatische patiënten zonder eerdere behandeling voor hersenmetastasen. Cohort A ontving een combinatie van ipilimumab (3 mg/kg) en nivolumab (1 mg/kg) gedurende vier doses, gevolgd door nivolumab (3 mg/kg) om de twee weken. Cohort B kreeg alleen nivolumab (3 mg/kg) om de twee weken. Cohort C, bestaande uit patiënten met eerdere hersentherapie of neurologische symptomen, werd eveneens behandeld met alleen nivolumab.
De primaire uitkomstmaat was de intracraniële respons na 12 weken. Secundaire uitkomsten omvatten progressievrije overleving en totale overleving. De resultaten toonden aan dat cohort A een intracraniële respons van 51% had, vergeleken met 20% in cohort B en 6% in cohort C. Na 7 jaar was de progressievrije overleving in cohort A 42%, tegenover 15% in cohort B en 6% in cohort C. De totale overleving na 7 jaar was 48% in cohort A, 26% in cohort B en 13% in cohort C.
De bijwerkingen van de behandeling waren consistent met het bekende veiligheidsprofiel van immunotherapie. Desondanks overleed 51% van de patiënten in cohort A, 72% in cohort B en 88% in cohort C. Deze cijfers onderstrepen de noodzaak van verdere optimalisatie van de behandeling.
De studie benadrukt dat ipilimumab plus nivolumab een effectieve en duurzame behandeloptie is voor patiënten met melanoom en hersenmetastasen. Toekomstige onderzoeken, waaronder studies naar de combinatie van stereotactische chirurgie en immunotherapie, zijn gaande en kunnen bijdragen aan verdere verbetering van de behandelstrategieën.
De bevindingen ondersteunen het gebruik van combinatie-immunotherapie als standaardzorg voor deze patiëntengroep, met als doel de levensduur te verlengen en de kwaliteit van leven te verbeteren.
Referentie
Naar boven
