Dit artikel is onderdeel van de Editor’s Pick van dr. Cor de Kroon, bestaande uit een selectie van klinisch relevante literatuur met een focus op het gebied van gynaecologische oncologie. In deze selectie komen onder andere artikelen over nieuwe behandelingen voor baarmoederkanker en ovariumkanker en een onderzoek naar kostenbesparing door heruitgifte van orale antikankermedicatie aan bod.
Bekijk hier de gehele selectie.
De betaalbaarheid van de zorg in Nederland staat onder druk. Nieuwe en innovatieve geneesmiddelen gaan vaak gepaard met hoge kosten. Om te onderzoeken of de heruitgifte van dure antikankermedicijnen een strategie kan zijn om kosten te besparen en milieuschade te beperken, werd in Nederland de ROAD-studie opgezet. De uitkomsten van dit onderzoek zijn recent gepubliceerd in JAMA Oncology.1
Verspilling van geneesmiddelen leidt tot onnodig hoge zorgkosten. Daarnaast is de productie en afvoer van ongebruikte medicatie belastend voor het milieu. Herdistributie van medicatie kan een duurzame oplossing zijn. In de praktijk is deze strategie echter niet eenvoudig uit te voeren. Europese wetgeving verbiedt de herdistributie van medicatie om vervalsing van medicijnen tegen te gaan, maar binnen studieverband is dit wel toegestaan.
De prospectieve ROAD-studie werd uitgevoerd in de poliklinische apotheken van vier Nederlandse ziekenhuizen in de periode februari 2021-februari 2023. Patiënten kwamen in aanmerking voor deelname aan de studie wanneer zij een kankerdiagnose hadden en een recept voor orale antikankermedicatie die op kamertemperatuur bewaard kan worden. De deelnemers kregen hun orale antikankermedicatie voor thuisgebruik mee in een speciale verzegelde verpakking waarmee de tijd en temperatuur gemeten werden. Patiënten werd gevraagd om ongebruikte verpakkingen terug te brengen naar de apotheek. In de apotheek werd de kwaliteit gecontroleerd (authenticiteit, resterende houdbaarheid en de opslagtemperatuur). Verpakkingen die aan alle kwaliteitseisen voldeden, werden opnieuw uitgegeven aan andere patiënten. De belangrijkste uitkomstmaat van de studie was de kostenbesparing per patiënt, vergeleken met de standaardpraktijk.
In totaal namen 1.071 patiënten deel aan de studie. Zij waren gemiddeld 70 jaar oud (IQR: 62-75) en 58,1% was man. Uiteindelijk brachten 171 patiënten 335 ongebruikte verpakkingen terug naar de apotheek. Daarvan werden 228 verpakkingen opnieuw uitgegeven aan andere patiënten: dit komt neer op 68,1% (95%-BI: 67,7-68,5) minder verspilling dan de standaardpraktijk. Met het opnieuw verstrekken van ongebruikte orale antikankermedicijnen werd een gemiddelde nettokostenbesparing behaald van $680 (95%-BI: 524-837) tot $1.591 (95%-BI: $1.226-$2.002) per deelnemer.
De bevindingen van de ROAD-studie geven aan dat het opnieuw verstrekken van ongebruikte orale antikankermedicijnen gepaard gaat met afvalvermindering en kostenbesparingen, wat op zijn beurt de betaalbaarheid en duurzaamheid van kankerbehandeling kan verbeteren.
De implementatie van deze strategie wordt bemoeilijkt door Europese wetgeving die de heruitgifte van medicatie verbiedt. Vanuit het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport is afgelopen jaar toestemming verleend aan het Radboudumc en de andere deelnemende ziekenhuizen om tot eind 2024 door te gaan met de heruitgifte van orale antikankermedicatie in het kader van het pilotonderzoek. Daarnaast is er gekeken naar de mogelijkheden om het onderzoek uit te breiden naar alle Nederlandse academische ziekenhuizen.2 Voor een permanente implementatie buiten studieverband zal echter een wetswijziging vanuit de Europese Unie nodig zijn.
Referenties
Naar boven