Grote Amerikaanse studie: pesticiden verhogen risico op kanker net zo veel als roken dat doet

augustus 2024 Wetenschap Willem van Altena

Zijn bestrijdingsmiddelen kankerverwekkend? Dat is een vraag waar de wetenschap zich al jaren over buigt, en waarover stevige debatten worden gevoerd op politiek en maatschappelijk gebied. Een nieuwe studie uit de Verenigde Staten levert nu bewijs voor de gedachte dat er een verband lijkt te zijn tussen het gebruik van pesticiden en een verhoogd risico op kanker. De studie, die is gepubliceerd in Frontiers in Cancer Control and Society onderzocht de invloed van pesticidegebruik op de ontwikkeling van kanker in de VS.

Glyfosaat

Pesticiden zijn noodzakelijk voor de bestrijding van schadelijke dieren en planten, maar kunnen nadelige gevolgen hebben voor zowel landbouw- als huishoudelijke omgevingen. Het Amerikaanse onderzoek koppelt blootstelling aan pesticiden aan verschillende gezondheidsproblemen, waaronder neurologische aandoeningen, een verhoogd risico op kanker en verminderde immuunfunctie. Van bepaalde pesticiden zoals glyfosaat, malathion, parathion, tetrachloorvinfos en diazinon is bekend dat ze kankerverwekkend zijn.

De Agricultural Health Study (AHS), die 89.000 boeren omvatte, toonde verbanden aan van pesticiden met prostaat-, long-, alvleesklier- en darmkanker, en met multipel myeloom en leukemie. Dit benadrukt volgens de onderzoekers de noodzaak van een grondige evaluatie van het kankerrisico door pesticiden vanuit een populatiegezondheidsperspectief in de VS.

Onderzoeksmethoden

In dit onderzoek bepaalden de onderzoekers het kankerrisico gerelateerd aan pesticidegebruik op bevolkingsniveau. Ze koppelden datasets op basis van county-niveau Federal Information Processing Standard (FIPS) codes en gebruikten een acht-klasse latente klasse-analyse (LCA) om patronen van pesticidegebruik te bepalen. Deze patronen werden gemodelleerd tegen onderzoeksfactoren zoals roken, landbouwgrondgebruik en sociaaleconomische kwetsbaarheid.

De onderzoekers evalueerden de impact van pesticidegebruik specifiek op de incidentie van darm-, blaas-, long- en alvleesklierkanker, leukemie en non-Hodgkin-lymfoom. Ze ontvingen statistieken over landbouwpesticidengebruik en geoogste acres van de US Geological Survey (USGS) en stratificeerden deze op chemische stof, staat en county FIPS codes, jaar en kilogram.

Kankerincidenties per county per 100.000 personen werden verkregen van de Centers for Disease Control and Prevention (CDC) State Cancer Profiles en National Institutes of Health (NIH) databases van 2015 tot 2019. De sociaaldemografische verschillen werden vergeleken met behulp van de Social Vulnerability Index (SVI). Landgebruik werd geëvalueerd met gegevens van het US Department of Agriculture (USDA) en de totale bevolking met gegevens van de American Community Survey (ACS) 2019 van het US Census Bureau.

De onderzoekers gebruikten gegeneraliseerde lineaire modellen om het effect van landbouwgebruikspatronen op het kankerrisico te beoordelen. Ze evalueerden de modelprestaties met behulp van statistieken zoals log-likelihood, Bayesiaanse en Akaike’s informatietarieven, het aangepaste Bayesiaanse criterium en het consistente Akaike-criterium. Daarnaast berekenden ze het aantal nieuwe kankergevallen veroorzaakt door veranderingen in pesticidegebruik per jaar.

Positief verband

Het onderzoek omvatte gegevens van 3.143 Amerikaanse counties en 69 landbouwchemicaliën. Er werd inderdaad een positief verband gevonden tussen pesticidegebruik en verhoogde incidenties van non-Hodgkin-lymfoom, leukemie, darm-, blaas-, alvleesklier- en longkanker. De bevindingen geven volgens de onderzoekers aan dat pesticidegebruik een verhoogd kankerrisico met zich meebrengt dat vergelijkbaar is met het verhoogd risico dat wordt veroorzaakt door roken.

Bepaalde pesticiden, zoals atrazine, boscalid, dimethomorf, dicamba, dimethenamid, dinotefuran, glyfosaat, imazethapyr en metolachloor, dragen in belangrijke mate bij aan hoge incidenties van alle kankersoorten en specifiek darmkanker. Dimethomorf is aanwezig in gebieden met hoge risico’s op non-Hodgkin-lymfoom en leukemie, maar lage risico’s op longkanker.

Vooral blaaskanker, leukemie en non-Hodgkin-lymfoom werden geassocieerd met sociaaldemografische kwetsbaarheid. Landgebruik was relevant voor alle soorten kanker en longkanker. Er was geen verband tussen de totale bevolking en een specifiek soort kanker. De patroon-specifieke berekeningen toonden aan dat geen enkel patroon consequent het hoogste of laagste verhoogde kankerrisico had.

Non-Hodgkin

Pesticiden verhoogden het aantal gevallen van non-Hodgkin-lymfoom aanzienlijk met 154% vergeleken met roken, terwijl alle kankers, blaaskanker en leukemie bescheiden verhogingen vertoonden van respectievelijk 19%, 19% en 21%. Roken verhoogde significant de incidentie van kanker, waarbij alvleesklierkanker verantwoordelijk was voor 3,40% meer gevallen dan voorheen, gevolgd door darmkanker met 73% en longkanker met 325%.

Implicaties

Het onderzoek concludeert dat het gebruik van landbouwpesticiden een vergelijkbaar kankerrisico met zich meebrengt als roken voor verschillende soorten kanker, vooral in agrarische. Deze bevindingen onderstrepen het belang van uitgebreide beoordelingen van de gevaren van pesticiden, rekening houdend met sociaaldemografische factoren, en het prioriteren van activiteiten op het gebied van volksgezondheid.

Bepaalde combinaties van pesticiden kunnen een sterkere link hebben met kankerincidentie, wat benadrukt dat gezondheidsdiensten voorzichtig moeten zijn bij het waarborgen van de openbare veiligheid. Autoriteiten moeten vastgoedwaarden evalueren op basis van de nabijheid van pesticidegebruik en het bewustzijn van het publiek over verhoogde pesticideniveaus of gevaarlijke pesticiden moet worden vergroot.

Referentie

Gerken J, Vincent GT, Zapata D, Barron IG, and Zapata I (2024) Comprehensive assessment of pesticide use patterns and increased cancer risk. Front. Cancer Control Soc. 2:1368086. DOI: 10.3389/fcacs.2024.1368086 https://www.frontiersin.org/journals/cancer-control-and-society/articles/10.3389/fcacs.2024.1368086/full