Een gezonde leefstijl en voedingspatroon na de diagnose niet-uitgezaaide prostaatkanker kan de overlevingskans aanzienlijk verbeteren. Dit blijkt uit langlopend onderzoek onder ruim 2600 mannen met verschillende etnische achtergronden. Vooral het risico op overlijden door hart- en vaatziekten daalt sterk. Dit concludeert een onderzoeksteam onder leiding van Christopher A. Haiman van de Keck School of Medicine, University of Southern California in Los Angeles, VS. De resultaten van de studie verschenen onlangs in JAMA Network Open.
De onderzoekers volgden 2603 mannen met niet-uitgezaaide prostaatkanker gedurende bijna 11 jaar na diagnose. De deelnemers hadden een gemiddelde leeftijd van 69,6 jaar en vertegenwoordigden diverse bevolkingsgroepen: Afro-Amerikanen (19,1%), Japanse Amerikanen (29,0%), Latino’s (22,2%), inheemse Hawaiianen (5,0%) en blanke Amerikanen (24,8%).
Tijdens de studie overleden 1346 deelnemers, waarvan 356 (24,6%) aan hart- en vaatziekten en 197 (14,6%) aan prostaatkanker. Opvallend is dat 85% van de sterfgevallen werd veroorzaakt door andere factoren dan prostaatkanker zelf.
De onderzoekers beoordeelden leefstijl en voedingspatronen aan de hand van drie prostaatkanker-gedragsscores en dertien voedingsindices. De resultaten tonen dat gezonder gedrag het risico op algemene sterfte met 31% verlaagt (HR 0,69) en het risico op overlijden door hart- en vaatziekten met 33% (HR 0,67).
Het volgen van een plantaardig voedingspatroon verlaagde het sterfterisico met 25% (HR 0,75) voor alle doodsoorzaken samen. Daarentegen verhoogde een voedingspatroon dat hyperinsulinemie bevordert het sterfterisico met 37% (HR 1,37) en zelfs met 96% (HR 1,96) voor hart- en vaatziekten.
Opvallend was dat onder Afro-Amerikaanse mannen een gezonde leefstijl ook het risico op overlijden specifiek door prostaatkanker verminderde (HR 0,46), een verband dat bij andere etnische groepen niet werd vastgesteld.
De huidige Nederlandse richtlijnen voor prostaatkankerpatiënten bevatten nog weinig specifieke leefstijladviezen. Behandelingen richten zich primair op de tumor zelf via operatie, bestraling of hormoontherapie. Dit onderzoek onderstreept echter het belang van leefstijlbegeleiding als aanvullende zorg, vooral gezien het grote aantal niet-kanker gerelateerde sterfgevallen in deze patiëntengroep.
Gezien de resultaten stellen de onderzoekers dat gezondheidsadviezen over leefstijl en voeding standaard deel zouden moeten uitmaken van de klinische behandeling van mannen met prostaatkanker. Met name het aanpakken van risicofactoren voor hart- en vaatziekten kan veel levensjaren opleveren.
Een belangrijke beperking van de studie was het ontbreken van informatie over ziekteprogressie en recidieven, waardoor de onderzoekers niet konden bepalen hoe leefstijlfactoren het ziekteverloop beïnvloeden. Ook was de steekproefomvang relatief klein voor gedetailleerde analyses per etnische groep.