Huidkanker is de meest voorkomende en snelst toenemende vorm van kanker in Nederland. Volgens gegevens uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) blijft het aantal nieuwe diagnoses jaarlijks stijgen. De incidentie van huidkanker bedraagt inmiddels meer dan 80.000 nieuwe gevallen per jaar, met name door een sterke toename in het aantal melanoomdiagnoses. Dit heeft aanzienlijke gevolgen voor de zorgcapaciteit en de financiële last op de gezondheidszorg, mede door een toename in het gebruik van dure behandelingen zoals immunotherapie en doelgerichte therapie.
Uit de NKR blijkt dat de incidentie van huidkanker de afgelopen decennia exponentieel is gestegen. De meest voorkomende subtypen zijn basaalcelcarcinoom (BCC) en plaveiselcelcarcinoom (PCC), die gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor meer dan 90% van de huidkankerdiagnoses. BCC heeft een relatief gunstig beloop en metastaseert zelden, terwijl PCC een hoger risico op metastasering kent.
De meest zorgwekkende stijging wordt echter gezien bij melanoom, waarvan de incidentie in de afgelopen 20 jaar meer dan verdubbeld is. De belangrijkste risicofactor voor alle typen huidkanker blijft blootstelling aan ultraviolette (UV) straling, zowel door zonlicht als door kunstmatige bronnen zoals zonnebanken. Ondanks voorlichtingscampagnes blijft de bewustwording over preventieve maatregelen beperkt. Experts pleiten daarom voor intensievere preventieprogramma’s om verdere stijgingen te beperken.
De groeiende patiëntengroep vergroot de druk op de gezondheidszorg. Dermatologen, chirurgen en oncologen behandelen niet alleen nieuwe patiënten, maar dragen ook zorg voor een grote groep bestaande patiënten die langdurige follow-up nodig hebben. De stijging van het aantal patiënten vraagt om efficiëntere organisatie van zorg, waaronder verbeterde diagnostiek en behandelstrategieën. Vooral bij melanoom is regelmatige controle essentieel, gezien het risico op metastasen en recidiefvorming. Daarnaast stijgt de belasting op pathologielaboratoria door de noodzaak tot histopathologische bevestiging van huidkankerdiagnoses.
De behandeling van gevorderde stadia van huidkanker omvat steeds vaker immunotherapie en doelgerichte therapie, met name bij melanoom. Dit leidt tot een sterke stijging van de zorgkosten. Hoewel deze therapieën bij uitgezaaid melanoom de mediane overleving aanzienlijk hebben verbeterd, blijft het onduidelijk of ze ook een significante overlevingswinst opleveren bij patiënten met stadium III-melanoom. Verdere studies zijn nodig om de effectiviteit van deze behandelingen in een vroeg stadium te bepalen en om kosteneffectieve behandelstrategieën te ontwikkelen.
In Nederland werd in 2022 bij meer dan 80.000 mensen een vorm van huidkanker vastgesteld. BCC is de meest voorkomende variant, goed voor circa 70% van de gevallen, gevolgd door PCC (20%) en melanoom (10%). De behandelrichtlijnen van de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV) adviseren chirurgische excisie als primaire behandeling voor zowel BCC als PCC, met aanvullende radiotherapie of systemische therapie in geval van hoogrisico-PCC. Voor melanoom zijn de behandelopties afhankelijk van het tumorstadium en omvatten ze chirurgie, adjuvante immunotherapie en bij uitgezaaid melanoom combinatietherapieën met checkpointremmers of BRAF-/MEK-remmers. De richtlijnen worden continu aangepast aan nieuwe wetenschappelijke inzichten.
IKNL roept intussen op om de huidkankerzorg te transformeren van een reactief naar een preventief model. Er moet meer aandacht komen voor de gevaren van huidkanker, en voor manieren om die ziekte te voorkomen, zoals verantwoord zongedrag.
Referentie
IKNL. Nederlandse Kankerregistratie: incidentie en trends van huidkanker in Nederland
Naar boven
