Erasmus MC leidt groot Europees onderzoek naar nut en haalbaarheid bevolkingsonderzoek longkanker

augustus 2022 Medisch onderzoek Willem van Altena
Een CT scan kan longkanker vroegtijdig ontdekken.

Is het zinvol en uitvoerbaar om een bevolkingsonderzoek naar longkanker op te starten? Op die vraag proberen onderzoekers in diverse Europese landen, waaronder Nederland, een antwoord te vinden. Zo’n 400.000 Nederlanders zullen een uitnodiging krijgen om aan deze studie, genaamd 4-IN-THE-LUNG-RUN, mee te werken. Gehoopt wordt dat er uiteindelijk 9.000 deelnemers in ons land geïncludeerd kunnen worden. De studie wordt gefinancierd door de Europese Commissie.

Longkanker is een van de meest voorkomende vormen van kanker, met 14.000 nieuwe diagnoses per jaar. Het is ook een van de meest dodelijke kankers: 10.000 mensen sterven jaarlijks in ons land aan de ziekte. Een reden voor die hoge mortaliteit is het feit dat longkanker pas symptomen vertoont in een gevorderd stadium. Vaak is genezing dan al geen optie meer. Vroeg opsporen van de ziekte betekent dat de behandeling eerder gestart kan worden, en dat zorgt voor aanzienlijk betere prognoses. Geschat wordt dat de mortaliteit door longkanker met een kwart omlaag kan. In ons land vinden er al bevolkingsonderzoeken plaats voor borstkanker, baarmoederhalskanker en colorectale kanker. Mogelijk komt daar in de toekomst longkanker bij.

Amsterdam, Bilthoven en Friesland

De  4-IN-THE-LUNG-RUN-studie wordt gedaan in Nederland, Duitsland, Frankrijk, Spanje en Italië, en wordt gecoördineerd vanuit Erasmus MC in Rotterdam. Het Nederlandse deel van het onderzoek wordt uitgevoerd in Amsterdam, waar het AVL Centrum voor Vroegdiagnostiek meewerkt. Ook in Bilthoven en in Friesland worden studiepopulaties geselecteerd. Het gaat daarbij om mannen en vrouwen tussen de 60 en 79 jaar oud.

Rookgeschiedenis

De 400.000 mensen die aangeschreven zullen worden om deel te nemen aan de studie krijgen een vragenlijst in te vullen die helpt vaststellen of iemand wel of niet voor deelname in aanmerking komt. Belangrijk criterium daarbij is iemands rookgeschiedenis. Om voor inclusie in aanmerking te komen moeten mensen lange tijd gerookt hebben, bijvoorbeeld 25 jaar lang minstens 1 pakje sigaretten per dag, of 15 jaar lang minstens 2 pakjes per dag. Mensen die na 2005 met roken gestopt zijn, maar daarvoor wel veel hebben gerookt kunnen ook in aanmerking komen.

Vervolgscans

Mensen die eenmaal in een van de drie studiecohorten in Amsterdam, Bilthoven of Friesland opgenomen zijn worden in een van twee groepen ingedeeld. Bij aanvang studie wordt bij elke deelnemer een CT-scan van de longen gemaakt. Als daar niets vreemds op wordt gezien, dan wordt bij de ene helft van de deelnemers later nog een scan gemaakt, en bij de andere helft worden er 2 vervolgscans gemaakt. Zo moet duidelijk worden hoe vaak een CT-scan gemaakt moet worden. Mocht er op de CT-scan wel een afwijking gezien worden, dan wordt iemand doorverwezen naar de pulmonoloog voor verder onderzoek.

Meer informatie

Bezoek de website van de 4-IN-THE-LUNG-RUN-studie. Daar kunt u zich ook reeds aanmelden als potentiele studiedeelnemer, mits u in de juiste regio woont en tussen de 60 en 79 jaar oud bent.