Immuuntherapie is een van de recente succesverhalen op het gebied van kankerbehandeling. Door ons aangeboren afweersysteem een chemische prikkel te geven worden kankercellen herkend en onschadelijk gemaakt. Onderzoekers van TU Eindhoven hebben nu een manier gevonden om het immuunsysteem te versterken met een geheugen. De nieuwe nanobiologische immuuntherapie is preklinisch getest op muismodellen met melanoom, en met succes. Eind oktober wijdde wetenschappelijk tijdschrift Cell een artikel aan de vinding.
Het menselijk immuunsysteem bestaat uit twee delen, het aangeboren systeem en het adaptieve systeem. Dat laatste immuunsysteem heeft de eigenschap om onbekende infectiebronnen van buitenaf te herkennen, op te sporen en uit te schakelen. Maar bij ziektes als kanker blijkt het aangeboren immuunsysteem het adaptieve immuunsysteem tegen te werken, en te verhinderen dat het laatstgenoemde systeem de kankercellen aanvalt.
Het gaat om een eigenschap van het menselijk immuunsysteem die van levensbelang is bij een zwangerschap. Immers: de cellen van een embryo zijn niet lichaamseigen, en worden dus in principe door het immuunsysteem aangevallen. Dankzij de reactie van het aangeboren immuunsysteem gebeurt dat niet, en wordt het embryo beschermd. Diezelfde beschermende reactie is echter een stuk minder wenselijk als het om kankercellen gaat. De Eindhovense onderzoekers, geleid door professor Willem Mulder, hebben een manier gevonden om die reactie te omzeilen, door de cellen te herprogrammeren die verantwoordelijk zijn voor de aanmaak van immuuncellen. Die zogeheten voorlopercellen bevinden zich in het beenmerg.
De sleutel die Mulder en zijn team gebruikte om de voorlopercellen te herprogrammeren is gebaseerd op nanobiologie. Door een minuscule moleculaire structuur –een nanodeeltje genaamd MTP-HDL- uit de celwand van een bacterie bij die voorlopercellen te introduceren worden die cellen getriggerd om immuuncellen te produceren. Een hindernis die overwonnen moest worden was om die nanodeeltjes bij de voorlopercellen in het beenmerg te krijgen. In de bloedbaan zouden die deeltjes onherroepelijk door het adaptieve immuunsysteem als vreemd aangemerkt en vernietigd worden. De oplossing die de wetenschappers bedachten was een verpakking van biologische nanomaterialen, bestaande uit lichaamseigen vetten en eiwitten. Dankzij deze beschermende jas kunnen de bacterie-moleculen ongeschonden het beenmerg bereiken.
In het beenmerg aangekomen zorgt het bacteriedeeltje ervoor dat de voorlopercellen immuuncellen produceren die extra actief zijn, en wel in staat zijn om kankercellen te herkennen en aan te vallen. In muismodellen met melanoom constateerden de onderzoekers bemoedigende resultaten. Er wordt ook gekeken of dezelfde strategie ingezet kan worden bij andere kankers, zoals longkanker, alvleesklierkanker en borstkanker.
De Eindhovense onderzoekers hebben een eigen bedrijf opgericht, Trained Therapeutix Discovery (TTxD), om de technologie verder te ontwikkelen. De wetenschappers waarschuwen wel voor te veel enthousiasme. Voordat het zo ver is dat er studies met patiënten gedaan kunnen worden is nog veel onderzoek nodig. De hoop bij TTxD is dat binnen twee tot vier jaar de eerste fase I studies plaats kunnen vinden.
Bron
Naar boven
