NTVO - 2022, nummer Special, zomer 2022
dr. Wandana Nanhoe
De eerstelijnsbehandeling van patiënten met hoog-stadium ovariumcarcinoom bestaat uit een combinatie van cytoreductieve chirurgie en chemotherapie. De standaardchemotherapie is carboplatine en paclitaxel. Primaire debulking gevolgd door chemotherapie is – indien mogelijk – momenteel de standaardbehandeling.1,2 Ondanks een hoge initiële respons op deze therapie, verdwijnt de effectiviteit van de behandeling na verloop van tijd en krijgt 85% van de patiënten op enig moment een recidief.3 Onderhoudsbehandeling met een PARP-remmer kan worden ingezet om te voorkomen dat ovariumcarcinoom recidiveert na een respons op de eerstelijnsbehandeling.
Lees verderNTVO - 2022, nummer Special, zomer 2022
dr. Annemiek Dekker
Borstkanker is de meest voorkomende maligniteit bij vrouwen. Het is een hoog heterogene ziekte met meerdere subtypen, waarvan een van de subtypen triple-negatieve borstkanker (‘triple negative breast cancer’, TNBC) is.1 TNBC komt bij 15–20% van alle borstkanker voor en dankt zijn naam aan de receptoren die hij juist niet laat zien op het celoppervlak: de oestrogeenreceptor, progesteronreceptor en humaan epidermale groeifactorreceptor-2 (HER2).1,2 Vergeleken met andere subtypen is TNBC de meest agressieve en ongunstige variant. Het heeft een hogere incidentie bij jongere vrouwen, een hoger risico op metastasering, een hogere mortaliteit en minder behandelmogelijkheden. De overtreffende trap is recidief of gemetastaseerd TNBC, dat in toenemende mate therapieresistentie laat zien.1,2 Alhoewel de standaardtherapie voor TNBC cytotoxische chemotherapie (CT), radiotherapie en chirurgie zijn, biedt de immunogene natuur van deze agressieve ziekte mogelijkheden voor doelgerichte immuuntherapie.2–4 De laatste jaren zijn er vele ontwikkelingen geweest in dit veld, waarvan enkele in dit artikel worden uitgelicht.
Lees verderNTVO - 2022, nummer Special, zomer 2022
dr. Annemiek Dekker
Poly-adenosinefosfaatpolymerase (‘poly-adenosin phosphate polymerase’; PARP)-inhibitoren (PARPi) blokkeren het specifieke eiwit PARP, dat kankercellen gebruiken om DNA-schade aan hun DNA te herstellen. PARPi zijn opgestaan als essentiële therapeutische middelen bij patiënten met ‘BReast Cancer’ (BRCA)-gen 1- en 2-gemuteerde borstkanker gezien deze genen eiwitten encoderen die essentieel zijn voor het homologe recombinatieherstel (‘homologous recombination repair’; HRR)-mechanisme van DNA.1 BRCA-mutaties kunnen erfelijke kiembaan (‘germline’; gBRCA) of spontaan opgetreden (somatische) mutaties zijn. Samen zijn gBRCA1/2 verantwoordelijk voor ongeveer 15–20% van erfelijke borstkanker en 3–8% van alle borstkanker. 2,3 In dit overzicht bespreken we de toepassing en effectiviteit van PARPi bij BRCA-gemuteerde borstkanker en potentiële andere toepassing van PARPi bij ander subtypen borstkanker met BRCA-achtige en HRR-genmutaties.
Lees verderNTVO - 2022, nummer Special, zomer 2022
dr. Annemiek Dekker
Maagkanker (gastric cancer, GC) is een van de meest voorkomende maligniteiten wereldwijd. 1 Daarbij is het een van de moeilijkst te behandelen kankersoorten en heeft gevorderd GC een persisterend slechte prognose met een mediane algehele overleving (‘overall survival’, OS) van 10–12 maanden en een 5-jaars overleving van 5–20%.2 Met name de sterk heterogene morfologie, biologie en klinisch beloop maakt GC een moeilijk te behandelen ziekte. Inmiddels zijn er vele genetische alteraties en moleculaire paden ontdekt die lijken bij te dragen aan de complexe pathofysiologie van GC. De humane epidermale groeireceptor-2 (HER2) heeft zichzelf bewezen als een van de meest klinisch relevante biomarkers en doelwitten.3 Dit artikel schetst een overzicht van de huidige behandelopties en ontwikkelingen voor HER2-positieve (HER2+) GC.
Lees verderNTVO - 2022, nummer Special, zomer 2022
dr. Annemiek Dekker
Gastro-oesofageale kanker (‘gastro-esophageal cancer’, GEC) is jaarlijks verantwoordelijk voor meer dan een miljoen doden wereldwijd.1 GEC is geassocieerd met een zeer slechte prognose, tot op heden is de 5-jaarsoverleving niet meer dan 32%.2 Bij slechts 30–40% is curatieve chirurgie een optie, de rest van de GEC-patiënten werd lange tijd standaard met chemotherapie behandeld.3 Tien jaar geleden is daar trastuzumab aan toegevoegd voor humaan epidermale groeifactorreceptor-2 (HER2)-positieve GEC-patiënten.4 Waar GEC lang als een entiteit werd beschouwd, wordt steeds duidelijker dat er grote verschillen zijn tussen bijvoorbeeld de twee predominante histologische subtypen: gastro-oesofageaal adenocarcinoom (‘gastroesophageal adenocarcinoma’, GEA) en squameus oesofageaal carcinoom (‘squamous esophageal cancer’, ESCC) en therapie hierop moet worden aangepast.5 Immuuntherapie krijgt hierbij een steeds volwassenere rol met een toenemend scala aan doelgerichte therapeutische mogelijkheden.3,6
Lees verderNTVO - 2022, nummer Special, zomer 2022
dr. Wandana Nanhoe
Ondanks volledige vaccinatie houdt een deel van de COVID-19-patiënten een matig tot sterk verhoogd risico op een ernstig ziektebeloop, ook met de huidige omikronvariant. Het betreft oudere patiënten met een combinatie van onderliggende aandoeningen (o.a. obesitas, diabetes, hart- en vaatlijden, hypertensie), patiënten die behandeld worden voor een hematologische of solide kanker en in het bijzonder ernstig immuungecompromitteerde patiënten.1–4 Een behandeling met direct werkende antivirale middelen (bijvoorbeeld nirmatrelvir) of met virus neutraliserende antistoffen kan voor hen zinvol zijn. Bij immuungecompromitteerde patiënten is onderzoek naar de combinatie van deze behandelingen nodig, omdat hiermee de kans op resistentievorming mogelijk vermindert en wellicht ook de werkzaamheid verbetert. Een Europese studie waarin de combinatie van beide antivirale behandelstrategieën bij immuungecompromitteerde patiënten wordt onderzocht (COVIC-19) is net gestart. Ook Nederlandse ziekenhuizen kunnen daarbij aansluiten.
Lees verderNTVO - 2021, nummer Special, december 2021
dr. W. Nanhoe , dr., ir. T. de Jong
Door de komst van PARP-remmers voor de behandeling van patiënten met BRCA-gemuteerd ovariumcarcinoom, zijn de behandelopties voor deze patiënten de afgelopen jaren uitgebreid. Dit geldt voor zowel patiënten met een erfelijke BRCA-mutatie (aantoonbaar in het bloed en in de tumorcellen) als verworven BRCA-mutaties (enkel aantoonbaar in de tumorcellen). Het belang van BRCA-testen op tumorweefsel voor de behandelkeuze is daarom nu belangrijker dan ooit. Dr. Erik-Jan Dubbink (klinisch moleculair bioloog in de pathologie, Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam) vertelt over de rol van het moleculair pathologisch lab binnen dit nieuwe diagnostische zorgpad voor patiënten met ovariumcarcinoom en dr. Marian J.E. Mourits, professor in de gynaecologische oncologie, Universitair Medisch Centrum Groningen, gaat verder in op de implementatie en de klinische implicaties van de tumortest voor de patiënt.
Lees verder
Naar boven
