Wat is strottenhoofdkanker?
Met strottenhoofdkanker worden tumoren die worden gevonden in het strottenhoofd aangeduid. Dit type kanker staat ook wel bekend onder de naam larynxcarcinoom. De tumor ontstaat meestal in de slijmvlieslaag van het strottenhoofd.
De locatie van de tumor is bepalend voor de symptomen, behandeling en prognose van de ziekte. Ongeveer twee derde van de patiënten ontwikkelt een tumor ter hoogte van de stembanden. Bij een derde ontwikkelt de kanker zich boven de stembanden. Bij een heel klein gedeelte van de patiënten ontstaat de tumor onder de stembanden.
Het strottenhoofd (larynx) bevindt zich in de hals en is betrokken bij de ademhaling (houdt de luchtweg open tijdens het ademen) en het maken van geluid. Ook biedt de larynx bescherming van de luchtpijp en zorgt hij ervoor dat de luchtweg wordt afgesloten wanneer iemand slikt of overgeeft. Het strottenhoofd heeft ook een verbindende functie. Het verbindt de bovenste luchtwegen (de neus en keel) met de onderste luchtwegen (luchtpijp en longen). De larynx bestaat uit kraakbeen en is bij met name mannen goed zichtbaar in de vorm van de ademsappel.
De larynx bestaat is opgebouwd uit kraakbeen, spierweefsel en slijmvlies, en bestaat uit drie onderdelen:
Jaarlijks krijgen ongeveer 700 Nederlanders de diagnose larynxcarcinoom. De overlevingskans is ondanks de medische en technische ontwikkelingen nauwelijks toegenomen. De 5-jaars overleving van een stadium 1 tumor is 90 procent. Bij een stadium 4 tumor is die 36 procent.
Patiënten kunnen in een vroeg stadium al klachten hebben van larynxcarcinoom. In het weefsel van het strottenhoofd kunnen namelijk veranderingen optreden die kunnen leiden tot een constant gevoel van irritatie. Mochten deze irritaties niet worden behandeld, kan dit leiden tot kanker. Bij patiënten die langer dan drie weken klachten ervaren, wordt meestal verder onderzoek verricht.
De symptomen zijn afhankelijk van de locatie van de tumor. Patiënten kunnen de onderstaande klachten hebben:
Wanneer de klachten langer dan drie weken aanhouden, zal de huisarts extra onderzoeken verrichten om er zeker van te zijn of er sprake is van kanker of niet.
De oorzaak van larynxkanker is tot op heden nog onbekend. Er zijn echter wel een aantal risicofactoren bekend die de kans op kanker aan het strottenhoofd vergroten:
Mocht de huisarts vermoeden dat een patiënt strottenhoofdkanker heeft, zal hij diegene eerst lichamelijk onderzoeken. Omdat de symptomen op een aanhoudende verkoudheid of griep kunnen lijken, zal hij waarschijnlijk eerst medicatie voorschrijven tegen een verkoudheid. Mochten de klachten na drie weken nog niet over zijn, dan zal de huisarts de patiënt doorverwijzen naar een specialist, in dit geval een keel-, neus en oorarts (KNO-arts).
Deze specialist zal een algemeen KNO-onderzoek uitvoeren en naar de ziektegeschiedenis van de patiënt vragen. Ook zal hij mogelijk een laryngoscopie of een stroboscopie uitvoeren. Bij een laryngoscopie wordt de binnenkant van de keelholte, luchtpijn en slokdarm bekeken door middel van een dunne buigzame slang. Bij een stroboscopie wordt de trilling van de stembanden gecontroleerd.
Mocht tijdens deze onderzoeken iets afwijkends worden gevonden, kunnen verdere onderzoeken nodig zijn om een diagnose te stellen en te bepalen in welk stadium de kanker zicht bevindt.
Dit kunnen onder andere een echografie (met punctie van de hals klieren), CT-scan, MRI-scan, biopsie, longfoto, echografie, laryngoscopie, PET-scan of röntgenfoto zijn.
Naast het stadium is ook is de differentiatiegraad van de tumor van belang voor de behandeling en prognose. Deze kan worden bepaald door middel van een biopt van de tumor. Een biopt is een stukje weefsel dat na diverse technieken onder de microscoop kan worden onderzocht. De differentiatiegraad zegt iets over in hoeverre de kankercellen nog op normale cellen lijken.
Wanneer de specialist heeft vastgesteld dat er sprake is van een larynxcarcinoom, zal een team van specialisten een behandelplan opstellen. Dit plan is afhankelijk van de locatie en het stadium van de kanker. In het geval van strottenhoofdkanker zijn een laserbehandeling, bestralingen, een operatie of chemoradiatie mogelijk. Het merendeel van de patiënten krijgt meerdere bestralingen gecombineerd met een operatie. In sommige gevallen wordt ook chemotherapie geadviseerd. De combinatie van chemo- en radiotherapie wordt chemoradiatie genoemd.
Omdat roken en het drinken van alcohol een zeer negatieve invloed heeft op de resultaten van de behandeling, zal de patiënt worden geadviseerd om te stoppen met beide. Ook omdat het voortzetten van deze levensstijl de terugkeer van de ziekte vergroot.
Naar boven