Wat is nierbekkenkanker?
Wanneer er kwaadaardige cellen in het nierbekken worden gevonden, is er sprake van nierbekkenkanker. Dit is een zeldzame vorm van kanker die ook wel bekend staat als pyelumkanker. Een tumor in het nierbekken ontstaat in het overgangsepitheel van het nierbekken. Dit weefsel bekleedt het nierbekken aan de binnenkant. Dit weefsel wordt ook wel urotheel genoemd en daarom worden deze tumoren ook wel overgangscelcarcinomen of urotheelcarcinomen genoemd.
Het nierbekken bevindt zich aan de overgang van de binnen- naar de buitenkant van de nier. Het nierbekken wordt ook wel het pyelum genoemd. Op deze plek wordt urine tijdelijk opgeslagen dat door de nefronen in de nier is geproduceerd.
Nierbekkenkanker is een zeldzame vorm van de kanker. Jaarlijks krijgen ongeveer 200 tot 300 mensen deze diagnose. Ongeveer 15 tot 20 procent van deze patiënten ontwikkelt ook blaas- of urineleiderkanker. Iets meer mannen dan vrouwen krijgen pyelumkanker, en deze patiënten zijn meestal tussen de 65 en 85 jaar. Bij patiënten met een stadium I-tumor is de 5-jaarsoverleving 100 procent. Dit daalt tot 37 procent bij patiënten met een stadium IV-carcinoom.
In het begin geven tumoren in het nierbekken weinig tot geen klachten. Hierdoor wordt de diagnose vaak redelijk laat gesteld, wanneer de kanker zich meestal in een gevorderd stadium bevindt.
Patiënten kunnen last hebben van:
Er kan geen directe oorzaak worden aangewezen voor het ontstaan van kanker, maar er zijn wel een aantal risicofactoren bekend:
Mocht de huisarts vermoeden dat een patiënt een vorm van nierkanker heeft, zal hij diegene eerst lichamelijk onderzoeken en zonodig doorverwijzen naar een uroloog of een internist. Deze specialist zal het lichamelijk onderzoek herhalen en waarschijnlijk een bloed- en urineonderzoek, CT-scan en/of cystoscopie laten uitvoeren. Bij een cystoscopie wordt de binnenkant van de blaasholte met een dunne en flexibele slang bekeken, die via de plasbuis wordt ingebracht.
Vervolgonderzoek is mogelijk in de vorm van een biopsie, uretero-renoscopie, longfoto, botscan, PET-CT-scan of MRI-scan. Bij een uretro-renoscopie wordt de binnenkant van de nieren en urineleider met een dunne en buigzame slang bekeken.
Bij het classificeren van nierbekkenkanker wordt gebruikt gemaakt van een TNM-classificatie. De T staat hierin voor de uitbreiding van de primaire tumor (eerst ontstane tumor). De N geeft aan of er uitzaaiingen zijn gevonden in de lymfeklieren en de ernst hiervan. De M geeft aan of er in andere organen uitzaaiingen zijn gevonden.
De tumor kan aan de hand van deze onderzoeken in een van de onderstaande stadia worden ingedeeld:
Ook de differentiatiegraad van de tumor is van belang voor de behandeling en prognose. Deze kan worden bepaald door middel van een biopt van de tumor. De differentiatiegraad zegt iets over in hoeverre de kankercellen nog op normale cellen lijken.
Wanneer de diagnose nierbekkenkanker is gesteld, zal een team van specialisten een behandelplan opstellen. Dit plan is voor iedere patiënt anders en is afhankelijk van onder andere de locatie en het stadium van de kanker.
In het geval van pyelumkanker zijn een operatie, laserbehandeling, bestraling en chemotherapie mogelijk. Wanneer de kanker nog niet is uitgezaaid, is een operatie meestal de eerste keuze. In sommige gevallen kunnen de kankercellen worden verwijderd door middel van een laser. Mocht de tumor zijn uitgezaaid, dan is er meestal geen genezing meer mogelijk. De artsen kunnen door middel van bestralingen en chemotherapie de klachten verminderen en het leven zo lang mogelijk rekken. Dit wordt een palliatieve behandeling genoemd.
Naar boven