Wat is mesothelioom?
Wanneer er kanker ontstaat in het borstvlies (ofwel pleura), is er meestal sprake van mesothelioom. Deze vorm van kanker staat ook wel bekend als asbestkanker. Dit is een agressieve vorm van kanker die meestal niet te genezen is.
Het kan ook voorkomen dat mesothelioom op een andere plek ontstaat dan in het borstvlies. In 5 tot 10 procent van de gevallen ontstaat mesothelioom in het buikvlies. In minder dan 1 procent ontwikkelt de tumor zich in het hartzakje of in het vlies rondom de teelballen. Al deze vliezen zijn sereuze vliezen. Deze vliezen zitten tussen de binnenkant van de lichaamsholte en de buitenkant van de organen in die lichaamsholte. Deze vliezen bestaan uit mesotheelcellen.
Jaarlijks krijgen 500 tot 600 Nederlanders de diagnose mesothelioom. Het merendeel van de patiënten is man, vrouwen maken minder dan 20 procent van de patiënten uit. De grootste groep patiënten is ouder dan 65. De prognose van deze aandoening is weinig hoopgevend: gemiddeld leven mensen nog 13 tot 15 maanden na de diagnose.
Patiënten met mesothelioom kunnen last hebben van:
De belangrijkste factor voor het ontstaan van mesothelioom is een langdurige blootstelling aan asbest. Asbest is een in de natuur voorkomend element, dat vroeger veel in de bouw werd gebruikt vanwege de isolerende en vlamvertragende werking. De stof bestaat uit kleine vezels die niet zichtbaar zijn met het blote oog. De meeste tumoren ontwikkelen zich pas 20 tot 60 jaar na blootstelling aan de stof. Door asbeststof in te ademen komen deeltjes van de stof in de longen terecht, en uiteindelijk ook in het borstvlies. Niet iedereen die deze stof inademt, ontwikkelt mesothelioom.
De meeste mensen die asbestkanker krijgen, zijn op hun werk blootgesteld aan de stof. Patiënten werkten bijvoorbeeld in de bouw, industrie of op een scheepswerf. Daarom zijn de meeste patiënten ook mannen. Maar ook de huisgenoten van deze mannen zijn blootgesteld aan de stof. De asbestvezels kunnen namelijk via de kleding in het huis terecht komen. Ook werden vroeger asbest vlamverdelers en onderzetters in de keuken gebruikt.
Mocht de patiënt symptomen van mesothelioom hebben, dan zal de huisarts eerst een lichamelijk onderzoek verrichten. Ook zal hij vragen naar de voorgeschiedenis en het werkverleden van de patiënt. Hij zal waarschijnlijk ook een longfoto laten maken. Mocht uit de resultaten blijken dat er aanwijzingen zijn voor asbestkanker, zal hij de patiënt doorverwijzen naar een longarts.
De longarts zal het lichamelijk onderzoek herhalen en mogelijk een longfoto, thoracoscopie, pleurapunctie, pleurabiopsie, een CT-scan of een longfunctieonderzoek laten uitvoeren. Een thoracoscopie is hierin de geadviseerde methode voor het stellen van een diagnose. Bij een thoracoscopie maakt de chirurg een kleine snee in de borstkas en brengt een buisje in waarmee hij de borstkasholte kan onderzoeken. Deze procedure vindt plaats onder verdoving of narcose en hiervoor zal de patiënt een aantal dagen in het ziekenhuis moeten blijven. Tijdens de ingreep kan hij ook een stukje weefsel wegnemen voor onderzoek. Bij een pleurapunctie wordt het vocht in het borstvlies onderzocht. Ook dan wordt er een stukje borstvlies weggenomen voor verder onderzoek.
Mocht de arts vermoeden dat de tumor is uitgezaaid, dan kan de patiënt nog een CT-scan krijgen van de hersenen. Een tumor van het borstvlies zaait in eerste instantie met name uit in de buurt waar de tumor is ontstaan. Het kan ook voorkomen dat er uitzaaiingen worden gevonden in de lymfeklieren, hersenen en botten.
Wanneer alle onderzoeken zijn afgerond en diagnose asbestkanker is gesteld, stelt een team van specialisten een behandelplan op. In het geval van kanker in het borstvlies is geen genezing of langdurige overleving mogelijk. De behandeling is daarom palliatief: niet gericht op genezing maar op het verminderen van de klachten. Patiënten kunnen in dat kader chemo- of radiotherapie ondergaan. Soms kunnen ze ook een combinatie van deze twee behandelingen krijgen.
Een operatie is bij veel kankersoorten een mogelijke behandeling, maar wordt bij patiënten met mesothelioom nauwelijks uitgevoerd. Het is namelijk nog niet gebleken of een operatie zinvol is en het is een relatief grote ingreep met een kans op blijvende klachten.
Naar boven