Chinees onderzoek: coronavirus extra bedreigend voor oudere kankerpatiënten

maart 2020 Medisch onderzoek Willem van Altena
Nurse working Chinese hospital

Dat de uitbraak van het coronavirus COVID-19 vooral voor ouderen en mensen met longproblemen een gevaar vormt krijgt veel aandacht in de media. Maar er is een andere risicogroep voor wie het virus ook slecht nieuws betekent: mensen met kanker. Recent publiceerde medisch vakblad The Lancet diverse artikelen over COVID-19 en kanker.

Patiënten die tegen kanker behandeld worden kampen met een verminderde immuniteit en zijn dus vatbaarder voor infecties en complicaties daarvan. Voor oudere kankerpatiënten is dat risico zelfs nog groter. Een eerste onderzoek dat in februari in China plaatsvond en in The Lancet Oncology gepubliceerd werd, onderschrijft dat beeld.

Het probleem is dat de virusuitbraak razendsnel gebeurt, en dat er weinig ervaring is met een dergelijke pandemie. Daarom is ook nooit goed onderzocht hoe het virus kankerpatiënten beïnvloedt. Ziekenhuizen en oncologen hanteren de gebruikelijke veiligheidsmaatregelen en daarnaast worden niet-urgente behandelingen uitgesteld om zo menskracht en ruimte over te houden voor ernstig zieke mensen.

Eerste onderzoek uit China

Het onderzoek uit China is de eerste die specifiek ingaat op COVID-19 bij kankerpatiënten. Onderzoeksleider dr. Liang, van de Guangzhou Medical University, stelt vast dat mensen met kanker vatbaarder zijn voor infecties, omdat zowel de kanker als de antikankerbehandeling, zoals chemotherapie, het immuunsysteem verzwakt.

In het onderzoek zijn 1590 patiënten gevolgd met een COVID-19 besmetting, die sinds 31 januari in 575 Chinese ziekenhuizen opgenomen zijn . Daar waren 18 patiënten met kanker bij, en van hen liep 39% (7 patiënten) het risico op ernstige complicaties zoals opname op de intensive care, niet zelfstandig kunnen ademen en zelfs de dood. Ter vergelijking: bij de 1572 patiënten zonder kanker lag dat percentage op 8% (124 patiënten).

Ernstige complicaties

De kankerpatiënten lieten ook een snellere verslechtering van hun conditie zien. Bij mensen zonder kanker lag de mediane tijd tot het ontwikkelen van een ernstige complicatie op 43 dagen, bij mensen met kanker was dit 13 dagen. Het onderzoek uit Guangzhou liet ook zien dat kankerpatiënten die een maand eerder chemotherapie of chirurgie hadden ondergaan, een hogere kans op ernstige complicaties hadden. Drie van de vier patiënten (75%) die chemotherapie waren ondergaan, ontwikkelden ernstige complicaties, tegenover 6 van de 14 (43%) kankerpatiënten die niet recent behandeld waren.

Kankersoort onbelangrijk voor risico

Ook werd vastgesteld dat het weinig uitmaakte of een patiënt longkanker of een ander type kanker had. De hoofdonderzoeker dr. Liang beveelt op basis van zijn bevindingen aan dat artsen extra goed moeten letten op patiënten met kanker, gezien de snelheid waarmee hun conditie na een COVID-19 infectie verslechtert.

Liang doet verder aanbevelingen: hij stelt voor dat adjuvante chemotherapie of niet-essentiële operaties worden uitgesteld bij patiënten met een stabiele kanker die uit een gebied komen waar COVID-19 heerst. Daarnaast beveelt hij aan dat kankerpatiënten die door het virus getroffen worden, en dan vooral de oudere patiënten en degenen met andere aandoeningen, intensieve surveillance en behandeling behoeven.

Kanttekeningen

Andere Chinese oncologen plaatsen wel kanttekeningen bij de studie van dr. Liang. Zo wordt gesuggereerd dat de verhoogde vatbaarheid voor COVID-19 bij kankerpatiënten ook kan liggen aan het feit dat er zich relatief veel rokers onder deze groep bevinden. Van COVID-19 is bekend dat het de longfunctie aantast. Ook tekenen artsen aan dat de 18 kankerpatiënten gemiddeld veel ouder waren dan het gemiddelde (63 jaar tegenover 49 jaar), en dat die factor meeweegt in de slechte prognoses voor kankerpatiënten die het coronavirus oplopen.

Het advies van dr. Liang om behandeling van kanker in sommige gevallen uit te stellen wordt ook niet door al zijn collega’s onderschreven. Zo stellen artsen uit Beijing dat uitstellen van behandeling tot groei van de tumor kan leiden, en daarmee tot een slechtere prognose.

Bronnen
1. Lees HIER het onderzoek van dr. Liang in Lancet Oncology van 14 februari 2020.
2. Lees HIER en HIER twee reacties op het onderzoek van dr. Liang in Lancet Oncology van 3 maart 2020.