Steeds meer wordt duidelijk dat het coronavirus meer teweeg brengt dan longproblemen. Britse wetenschappers publiceerden onlangs in het wetenschappelijk tijdschrift Brain1 dat COVID-19 ook neurologische aandoeningen teweeg kan brengen bij patiënten die ogenschijnlijk aan een milde vorm van de infectie lijden. Het gaat om acute gedissemineerde encephalomyelitis, afgekort tot het acroniem ADEM.
Aan het neurologisch instituut van University College London werd een opvallende toename in het aantal ADEM-diagnoses vastgesteld in de maanden april en mei, toen de pandemie toesloeg in Groot-Brittannië. In plaats van 1 patiënt per maand werden er in die periode 2 of 3 patiënten per week vastgesteld.
Bij ruim 40 Britse COVID-patiënten werd de neurologische aandoening vastgesteld, met symptomen als delirium, toevallen, hersenontstekingen en meer. Een patiënt, een vrouw van 59 jaar oud, overleed aan de ziekte. Bij 12 patiënten werd een ontsteking aan het centraal zenuwstelsel geconstateerd, bij 10 patiënten was er sprake van een ontsteking in de hersenen, soms gepaard gaand met delirium of psychose. Bij 8 patiënten ging het om toevallen, en bij 8 anderen trad het Guillain-Barré syndroom op, een immuunreactie die de zenuwen aanvalt en verlamming kan veroorzaken, in 5% van de gevallen met de dood tot gevolg.
Volgens de onderzoekers zijn de neurologische gevolgen van COVID-19 met geen enkele andere virusziekte te vergelijken. Wat vooral opmerkelijk wordt genoemd is dat bij een aantal van de ADEM-patiënten de kenmerkende coronaklachten juist mee lijken te vallen. Die patiënten hebben dan ernstige neurologische aandoeningen, maar nauwelijks longklachten.
Hoofdonderzoeker dr. Michael Zandi van UCL ziet parallellen tussen Adem en multiple sclerose. “Maar ADEM is ernstiger en lijkt niet chronisch te zijn, sommige patiënten houden er wel een langdurig gevolg aan over, anderen knappen weer goed op.”
De ontdekking van een mogelijke connectie tussen ADEM en COVID-19 past in een reeks vergelijkbare ontdekkingen over de langetermijngevolgen van de ziekte. Een aantal patiënten heeft lange tijd nadat het virus hun lichaam verlaten heeft last van kortademigheid en vermoeidheid. Anderen ervaren verlies van reukzin en smaakzin, voelen zich zwak en hebben geheugenproblemen.
De studie van de Londense wetenschappers beschrijft de casus van een 55-jarige vrouw zonder historie van psychiatrische aandoeningen, die een dag nadat ze het ziekenhuis had verlaten na een opname wegens COVID-19 vreemd gedrag begon te vertonen. Ze kreeg last van hallucinaties over apen en leeuwen en bleef herhaaldelijk haar jas aan en uittrekken. Uiteindelijk is de vrouw opnieuw opgenomen en met antipsychotica behandeld. Een andere vrouw van 47 jaar belandde in het ziekenhuis vanwege hoofdpijn en een gevoelloze rechterhand, en bleek een hersenontsteking te hebben die zo ernstig was dat haar schedel gelicht moest worden om de druk op haar hersenen te verminderen.
Zandi dringt erop aan dat zorgprofessionals alert zijn op neurologische complicaties van het coronavirus, en pleit ervoor dat neurologen in de behandelbesprekingen worden opgenomen wanneer coronapatiënten cognitieve symptomen vertonen.
Volgens de Londense wetenschappers is de ware omvang van het effect van COVID-19 op de hersenen nog onduidelijk, omdat veel coronapatiënten in het ziekenhuis te ziek zijn om een hersenscan of andere procedures te ondergaan. De vrees bestaat zelfs dat het virus bij sommige patiënten hersenschade veroorzaakt, die met het verstrijken van de jaren pas duidelijk wordt. Dat gebeurde ook in de jaren na de Spaanse griepepidemie van 1918, toen naar schatting een miljoen mensen wereldwijd een hersenstoornis ontwikkelde.2
“Het is nu nog te vroeg om vast te stellen of er inderdaad een verborgen epidemie na COVID kan opteden”, stelt dr. Zandi, “en we hopen dat dat niet zal gebeuren. Maar bij een pandemie van deze omvang, die zo’n groot deel van de bevolking treft, is dat wel iets om alert op te blijven.”
Referenties
2: https://www.psychiatrictimes.com/view/spanish-flu-pandemic-and-mental-health-historical-perspective
Naar boven
