Borstkanker wordt in Nederland vaak in een eerder stadium ontdekt dan in de meeste andere landen

december 2023 Medisch onderzoek Willem van Altena

Borstkanker manifesteert zich in Nederland frequenter in vroege stadia dan in andere landen, zo meldt een recente studie van de International Agency of Cancer Research, gepubliceerd in JAMA Oncology. Deze bevindingen zijn gebaseerd op een analyse van gegevens uit 133 studies en rapporten, waarbij meer dan twee miljoen vrouwen betrokken waren.

De wereldwijde variatie in de stadia bij diagnose is significant, waarbij Afrikaanse landen vaker gevallen van uitgezaaide borstkanker registreren in vergelijking met Noord-Amerika, Europa en Oceanië. Nederland, met ruim 83% van borstkankerdiagnoses in stadium I of II, overstijgt het streven van het Global Breast Cancer Initiative van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) van minimaal 60%.

Gunstigere prognose

Borstkanker blijft wereldwijd het meest voorkomende kankertype en de voornaamste oorzaak van kankersterfte bij vrouwen. Vroegtijdige detectie, zoals in Nederland wordt bereikt, draagt bij aan een verhoogde genezingskans en een gunstigere prognose. Het WHO-initiatief streeft naar het verminderen van sterfgevallen door borstkanker, waarbij landen worden aangespoord het percentage vroeg gediagnosticeerde gevallen te verhogen. In Nederland wordt deze norm ruim overschreden, terwijl bij 40% van de landen in de studie de doelstelling van 60% vroege detectie niet wordt gehaald.

Vergrijzing

Leeftijd speelt wereldwijd een rol, waarbij oudere vrouwen (70 jaar en ouder) vaker een diagnose krijgen in een gevorderd stadium. Dit roept op tot meer bewustwording, vooral gezien de vergrijzing en de uitsluiting van oudere vrouwen van screeningsprogramma’s. In Nederland worden alleen vrouwen tussen de 50 en 75 jaar uitgenodigd voor een tweejaarlijks borstkankeronderzoek. Sociaaleconomische status blijkt ook van invloed te zijn op het stadium bij diagnose, zoals vastgesteld in populatiestudies in diverse landen, waaronder de Verenigde Staten en Noorwegen. Een lage sociaaleconomische status correleert met een hoger percentage gevallen van gemetastaseerde borstkanker, wat pleit voor verhoogde bewustwording op dit vlak.

Een positieve ontwikkeling in de studie is wel het wereldwijde afnemende aantal gevallen waarbij borstkanker bij diagnose is uitgezaaid. Het percentage varieerde van 3% tot 12% bij vrouwen na 2015, vergeleken met 4% tot 36% in het begin van de jaren 2000. Deze positieve trend wordt vooral toegeschreven aan screeningsprogramma’s.

Nederland

Studies over borstkanker in Nederland tonen aan dat ons land successen boekt in vroegtijdige diagnose en behandeling. Onderzoek naar sociaaleconomische status en behandeling, zoals uitgevoerd door Marissa van Maaren en Sabine Siesling, benadrukt de noodzaak van bewustwording. Ook bevolkingsonderzoeken in Nederland laten zien dat borsttumoren die hier worden ontdekt, ongeacht de definitie van gevorderd stadium, minder vaak vergevorderd zijn, zoals bevestigd door Linda de Munck en collega’s. Een studie over de overleving van oudere vrouwen met gevorderde borstkanker door Nienke de Glas en collega’s laat zien dat tussen 1990 en 2015 de overleving significant is verbeterd, volgens gegevens van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR).

Referentie

Benitez Fuentes JD, Morgan E, de Luna Aguilar A, Mafra A, Shah R, Giusti F, Vignat J, Znaor A, Musetti C, Yip CH, Van Eycken L, Jedy-Agba E, Piñeros M, Soerjomataram I. Global Stage Distribution of Breast Cancer at Diagnosis: A Systematic Review and Meta-Analysis. JAMA Oncol. 2023 Nov 9. doi: 10.1001/jamaoncol.2023.4837.