Basaalcelcarcinoom (BCC) is niet alleen verreweg de meest voorkomende vorm van huidkanker, maar de meest voorkomende vorm van alle kankers. En hoewel het een kankersoort is die nauwelijks uitzaait en niet snel groeit, en die zeer goed te behandelen is, zorgt BCC toch voor een behoorlijke ziektelast. Vaak veroorzaakt BCC laesies in het gezicht, en –zeker als te lang wordt gewacht met de behandeling- kunnen ontsierende littekens het resultaat zijn. Bij MUMC+ in Maastricht is een manier gevonden om veel sneller tot een diagnose te komen. In plaats van een biopt, dat invasief is en voor de patiënt onplezierig, kan vaak ook een huidscan volstaan. Vakblad Lancet Oncology besteedde recent aandacht aan de Maastrichtse studie.
Een onderzoeksteam dat werd geleid door dermatoloog dr. Klara Mosterd toonde aan dat bij patiënten waarbij de diagnose BCC middels een scan werd gesteld, de uitkomst niet slechter was dan bij patiënten die biopsie ondergingen.
Voor het onderzoek werden 553 patiënten gevolgd, met een verdacht plekje op de huid die hiervoor waren doorverwezen naar het Maastricht UMC+, Catharina Ziekenhuis in Eindhoven of Zuyderland Medisch Centrum in Heerlen. Bij de ene helft werd een biopt afgenomen. Bij de andere helft scande de dermatoloog direct het plekje met optische coherentietomografie (OCT). Een jaar na behandeling werd geëvalueerd of er verschil was in de klinische uitkomst: het aantal tumoren dat teruggekomen was.
Optische cohorentietomografie (OCT) gebeurt via een compact mobiel scanapparaat, formaat laptop, dat lichtgolven meet. De OCT zendt lichtgolven uit die worden teruggekaatst door de gescande weefsels. Ieder weefsel kaatst het licht vervolgens op een andere wijze terug. Door het teruggekaatste licht te vergelijken met de originele lichtbundel, kan de OCT een afbeelding maken van de weefsels. Zo kan de dermatoloog de aanwezigheid van basaalcelcarcinoom meestal direct vaststellen.
Na de diagnose van basaalcelcarcinoom kregen patiënten de reguliere behandeling en werd het verdachte plekje verwijderd, vaak door middel van zalf of MOHS-chirurgie. In de OCT-groep werd alleen bij zeer hoge zekerheid van de diagnose het beleid bepaald op basis van de OCT-scan. Dit was in 65.6% van de gevallen, waarbij de behandeling dus meteen in het eerste consult met de patiënt kon worden besproken. Als het basaalcelcarcinoom geschikt was voor behandeling met een zalf, werd die meteen voorgeschreven. Indien chirurgie nodig was, werd dit direct ingepland.
In de reguliere groep (biopsie) was de uitslag pas na één tot twee weken bekend, zodat behandeling daarom pas in een vervolgconsult kon worden besproken of opgestart. In beide groepen was het aandeel dat na één jaar géén terugkeer had van de huidkanker niet significant verschillend. In het diagnose- en behandeltraject via OCT kon bovendien zo’n 10% van de kosten bespaard worden. Kortom: diagnostiek via een scan is sneller, kost minder en is medisch gezien niet minder effectief.
Als dankzij de OCT-scan patiënten meteen hun diagnose krijgen scheelt dat een consult, en dat zorgt niet alleen voor kostenbesparing maar ook voor meer capaciteit bij de dermatologen. En aangezien het aantal huidkankerdiagnoses al jaren een stijgende lijn vertoont –momenteel is het zo dat 20% van de bevolking in zijn of haar leven met huidkanker te maken krijgt, en dat wordt alleen maar meer- is dat niet onbelangrijk.
Ter controle werd bij de proefpersonen die volgens de OCT-scan een BCC hadden toch ook een biopt afgenomen. Het bleek daarbij dat 85,3% van de diagnoses die volgens OCT waren gesteld inderdaad juist waren. En in de gevallen waarbij OCT aangaf dat er geen BCC in het spel was bleek bijna 95% van de diagnoses correct te zijn. Volgens de onderzoekers is vastgesteld dat OCT voldoende accuraat is om klinisch toepasbaar te zijn.
Referentie
Naar boven
