Een recentelijk gepubliceerd onderzoek toont aan dat vaccinatie met het ‘baarmoederhalskankervaccin’ bij mannen langdurige bescherming biedt tegen genitale wratten en kankers.
Het humaan papillomavirus (HPV) kent vele varianten. Het virus staat vooral bekend als de veroorzaker van baarmoederhalskanker bij vrouwen, maar veroorzaakt ook bij mannen ziektes aan de anus en de penis. Bij mannen worden de varianten HPV-6 en -11 gezien als belangrijkste veroorzakers van genitale wratten en andere beschadigingen aan de huid rondom het geslachtsdeel, terwijl besmetting met HPV-16 of -18 het grootste risico geeft op onder andere anuskanker. Het HPV-vaccin dat momenteel in het Nederlandse Rijksvaccinatieprogramma is opgenomen beschermt alleen tegen HPV-typen 16 en 18 en daardoor dus niet tegen genitale wratten.
Ruim 1.800 jonge mannen (16-23 jaar) deden mee aan een langlopende studie naar HPV-vaccinaties waarvan de resultaten eerder deze maand zijn gepubliceerd in wetenschapstijdschrift The Lancet.
Het eerste deel van de studie bestond uit een vergelijking tussen placebo en vaccin. Deze studie werd uitgevoerd op 71 locaties in 18 landen. Deelnemers waren zowel heteroseksuele mannen als mannen die seks hebben met mannen. Zij kregen driemaal een HPV-vaccin of driemaal een placebo toegediend. Het HPV-vaccin dat zij kregen beschermde hen tegen de varianten HPV-6, -11, -16 en -18. Vervolgens werden ze 3 jaar gevolgd voor het ontwikkelen van genitale wratten (gerelateerd aan HPV-6 of -11) en anuskanker (gerelateerd aan HPV-6, -11, -16 of -18).
Na afloop van de 3 jaar werden alle deelnemers gevraagd voor de vervolgstudie. Mannen uit de placebogroep kregen alsnog drie HPV-vaccinaties aangeboden. Zodoende ontstonden er twee nieuwe groepen om te vergelijken: de vroege-vaccinatiegroep en de inhaalvaccinatiegroep, die respectievelijk bijna 10 en 5 jaar werden gevolgd.
Bij de mannen in de vroege-vaccinatiegroep werden nauwelijks genitale wratten of andere beschadigingen aan de huid rondom het geslachtsdeel gezien. In de placebogroep kwamen deze ongemakken ongeveer 140 keer per 10.000 persoonsjaren. Wanneer enkel werd gekeken naar mannen die seks hebben met mannen, zagen de onderzoekers 45 keer vaker van anuskanker en voorstadia van anuskanker bij de mannen zonder vaccinatie.
Verder werd gezien dat mannen in de inhaalvaccinatiegroep tijdens de vervolgstudie nauwelijks genitale wratten of huidbeschadigingen kregen. Ook het aantal gevallen van anuskanker en voorstadia van anuskanker daalde met een factor 8 in de periode van de vervolgstudie.
Naar aanleiding van dit 10 jaar durende onderzoek concluderen de onderzoekers dat een 4-valent HPV-vaccin (tegen HPV-6, -11, -16 en -18) beschermt tegen genitale ziektes bij mannen. Deze resultaten ondersteunen de recente verandering in vaccinatiestrategie rondom HPV. In Nederland kregen meisjes al sinds 2010 een uitnodiging voor vaccinatie tegen HPV-16 en -18, maar vanaf 2022 krijgen ook jongens deze oproep.
Meer informatie
Klik hier voor meer informatie over het HPV-vaccin in het Rijksvaccinatieprogramma.
Klik hier voor het artikel in The Lancet.
Naar boven
