prof. dr. E. van der Wall

De mogelijke invloed van endocriene therapie en CDK4/6-remmers op cognitie bij het mammacarcinoom

SAMENVATTING

Endocriene therapie (ET) is de aanbevolen behandeling van het hormoongevoelige mammacarcinoom, in toenemende mate gecombineerd met ‘cycline-afhankelijke kinasen 4 en 6’ (CDK4/6)-remmers. Er is nog weinig bekend over de effecten op cognitie van deze therapieën. In theorie zijn cognitieve gevolgen aannemelijk, vanwege de rol van oestrogenen bij neurale processen en hun interactie met neurotransmitters, de rol van cycline D bij neurogenese, en de bij beide therapieën veelvoorkomende bijwerking vermoeidheid. Hoewel nog geen definitieve conclusies kunnen worden getrokken, lijken diverse klinische onderzoeken te wijzen op schadelijke effecten op cognitie, vooral op het verbaal geheugen, na verlaagde oestrogeenconcentraties of blokkade van oestrogeenreceptoren door ET. Daarnaast verschilt de ernst van de cognitieve effecten mogelijk tussen premenopauzale en postmenopauzale patiënten. Klinische gegevens over de effecten van CDK4/6-remmers op cognitie zijn schaars en conclusies worden belemmerd door beperkte cognitiemetingen. Met het oog op de recente toevoeging van de combinatie van ET met CDK 4/6-remmers aan het arsenaal van ET bij de behandeling van het mammacarcinoom zijn de keuzes in type en volgorde van ET toegenomen.

Longitudinale onderzoeken naar cognitieve effecten van deze combinatiebehandeling zijn nodig om patiënten te kunnen informeren over mogelijke bijwerkingen op de korte en/of lange termijn. Deze onderzoeken dienen cognitiemetingen pre- en postbehandeling, stratificatie op factoren als type en duur ET, gebruik van CDK4/6-remmers, menopauzale status en inachtneming van de onderlinge samenhang tussen ziekte- en behandelingsgerelateerde symptomen te bevatten.

(NED TIJDSCHR ONCOL 2021;18:42-50)

Lees verder