Articles

Een verhoogde mutatie-gerelateerde leeftijd in bloed van kinderen die zijn behandeld voor kanker draagt bij aan therapie-gerelateerde myeloïde maligniteiten

NTVO - jaargang 20, nummer 2, mei 2023

drs. E.J.M. Bertrums , prof. dr. C.M. Zwaan , prof. dr. M.M. van den Heuvel-Eibrink , dr. B.F. Goemans , dr. R. van Boxtel

SAMENVATTING

Chemotherapie is de meest gebruikte behandeling voor kanker en heeft geleid tot genezing van een stijgend aantal patiënten.1 Chemotherapie werkt onder andere door het DNA van kwaadaardige cellen te beschadigen, maar de effecten op het DNA van gezonde weefsels zijn minder goed gekarakteriseerd.2 Daarnaast zou mutagenese als gevolg van blootstelling aan chemotherapie ten grondslag kunnen liggen aan het ontstaan van therapie-gerelateerde myeloïde neoplasmata (t-MN), die vaak gepaard gaan met specifieke genetische afwijkingen.3 Het mechanisme van het ontstaan van deze t-MN bij kinderen is tot nu toe onvoldoende bestudeerd. In de hier beschreven studie worden de mutagene consequenties van chemotherapie in normale hematopoëtische stam- en progenitorcellen (HSPC’s) verkregen van kinderen na kankerbehandeling onderzocht door middel van genoom-‘sequencing’.

(NED TIJDSCHR ONCOL 2023;20:91–2)

Lees verder

Klinische farmacologie van cytotoxische geneesmiddelen bij pasgeborenen en zuigelingen

NTVO - jaargang 20, nummer 1, maart 2023

dr. A.L. Nijstad , dr. A. Lalmohamed , prof. dr. C.M. Zwaan , dr. A.D.R. Huitema

SAMENVATTING

De behandeling van kanker bij pasgeborenen en zuigelingen is zeldzaam maar uitdagend. Het wordt bemoeilijkt door fysiologische veranderingen tijdens het eerste levensjaar, overmatige toxiciteit, mortaliteit en late effecten. Dosisoptimalisatie van chemotherapeutica kan een belangrijke stap zijn om de resultaten te verbeteren. Momenteel wordt dosering op basis van lichaamsgrootte gebruikt voor de meeste geneesmiddelen tegen kanker die bij zuigelingen worden gebruikt. De doseringsschema’s zijn echter over het algemeen niet ‘evidence-based’ en doseringsstrategieën zijn vaak inconsistent tussen tumortypen en behandelingsprotocollen. In deze systematische review is farmacologisch bewijs ter ondersteuning van doseringsregimes bij zuigelingen verzameld voor een breed scala aan cytotoxische geneesmiddelen met als doel om aanbevelingen voor doseerregimes bij zuigelingen te kunnen genereren.

(NED TIJDSCHR ONCOL 2023;20:17–24)

Lees verder

Doel gemist bij doelgerichte therapie

NTVO - 2019, nummer 5, july 2019

dr. M.P. Dierselhuis , prof. dr. C.M. Zwaan

SAMENVATTING

Met de komst van nieuwe moleculaire technieken en de brede toepasbaarheid daarvan, worden steeds meer nieuwe aangrijpingspunten (‘targets’) geïdentificeerd die een mogelijke rol kunnen spelen in de oncogenese. Een deel van deze ‘targets’ is tumor-specifiek en is een belangrijk aangrijpingspunt voor doelgerichte therapie, een ander deel wordt in wisselende frequentie in verschillende tumoren aangetoond. Sommige afwijkingen zijn tumor-drijvend, terwijl andere niet of beperkt bijdragen aan de oncogenese. Behandeling van patiënten met nieuwe middelen voor doelgerichte therapie in onderzoeksverband of daarbuiten heeft tot meerdere successen geleid. In dit artikel wordt een casus beschreven van een 4-jarig meisje met melanoom, bij wie bij een aangetoonde NTRK-mutatie, NTRK-remming geen effect had. Bij opnieuw biopteren van de primaire tumor was de eerder gevonden mutatie niet meer aantoonbaar, hetgeen een verklaring kan zijn voor het ontbreken van respons op de therapie.

(NED TIJDSCHR ONCOL 2019;16:190–3)

Lees verder

Veranderende (moleculaire) diagnostiek en behandelmogelijkheden in het licht van de gereviseerde WHO-richtlijnen bij pediatrische hersentumoren

NTVO - 2018, nummer 1, february 2018

dr. J. van der Lugt , dr. S.L.A. Plasschaerts , dr. D.G. van Vuurden , prof. dr. C.M. Zwaan

Samenvatting

Hersentumoren zijn geassocieerd met de hoogste kanker-gerelateerde mortaliteit bij kinderen. Voor veel verschillende pediatrische hersentumoren is de afgelopen decennia nauwelijks progressie geboekt in overleving. Wel is er een enorme vooruitgang in het doorgronden van de biologische mechanismen door middel van genoom-‘sequencing’ en in het in kaart brengen van epigenetische veranderingen. Dit heeft geleid tot nieuwe subcategorieën van bestaande hersentumoren, maar ook tot hele nieuwe entiteiten. De nieuwe gereviseerde WHO-criteria voor hersentumoren van 2016 heeft dan ook voor het eerst moleculaire criteria toegevoegd aan de bestaande histologische diagnosen voor tal van hersentumoren. Dit is waarschijnlijk een opmaat naar steeds meer moleculair gedreven diagnostiek met de hoop behandelschema’s hierop te kunnen aanpassen en precisiemedicatie te kunnen inzetten. In dit artikel worden de veranderingen in de (moleculaire) diagnostiek voor kinderhersentumoren besproken en de mogelijkheden en moeilijkheden die dit oplevert.

(NED TIJDSCHR ONCOL 2018;15:15–23)

Lees verder