dr. A.C.J. van Akkooi

NIVEC-trial: neoadjuvante behandeling met T-VEC en nivolumab voor patiënten met stadium IIIB-IVM1a-melanoom met injecteerbare en resectabele ziekte

SAMENVATTING

De standaardbehandeling voor patiënten met resectabel stadium IIIB-IVM1a-melanoom bestaat uit een klierdissectie en/of chirurgische resectie, sinds kort gevolgd door adjuvant systeemtherapie (anti-PD1 of BRAF/MEK-remmers). In het algemeen is de 5-jaarsoverleving van deze hoogrisicogroep van melanoompatiënten helaas slechts gemiddeld 50% (spreiding 32–83%). De laatste belangrijkste ontwikkelingen voor deze patiënten zijn op het vlak van de neoadjuvante en combinatiebehandelingen. Neoadjuvante toediening van talimogene laherparepvec (T-VEC), een genetisch gemodificeerd herpesvirus, liet een verbeterde recidiefvrije overleving zien ten opzichte van chirurgie alleen. Daarnaast liet een fase 1-onderzoek zien dat T-VEC voor een verandering in hetmicromilieu van de metastase kan zorgen, het hiermee vatbaarder makend voor behandeling met onder andere anti-PD1. In de NIVEC-studie zullen 24 patiënten neoadjuvant worden behandeld met een combinatie van T-VEC en nivolumab. Dit met de veronderstelling dat beide middelen elkaars antitumor-effect zullen versterken. Primair eindpunt zal zijn de pathologische respons, secundaire eindpunten zijn de recidiefvrije overleving, de veiligheid, het aantal patiënten met uitstel van operatie en prognostische biomarkers.

(NED TIJDSCHR ONCOL 2021;18:130-2)

Lees verder

Chirurgie bij stadium III-melanoom: hoe uitgebreid is passend?

Samenvatting

Studies naar electieve lymfeklierdissecties (ELKD) versus observatie hebben geen verbetering aange-toond met betrekking tot overleving van melanoompatiënten. Ook de schildwachtklierprocedure (SWK) vergeleken met observatie leidde niet tot een verbeterde overleving bij melanoompatiënten. Recentelijk is in twee gerandomiseerde fase 3-studies gekeken naar het effect van complementerende lymfeklierdissectie (CLKD) in vergelijking met observatie door middel van sequentiële echografie en helaas ook geen voordelig effect op de overleving aangetoond. Ondanks dit gebrek aan een overlevingsvoordeel, zou de SWK nu meer routinematig gebruikt dienen te worden vanwege de resultaten van een aantal grote gerandomiseerde studies naar adjuvante therapie. Hoge dosis ipilimumab, nivolumab, pembrolizumab en dabrafenib + trametinib hebben alle een significant voordeel aangetoond met betrekking tot de recidiefvrije overleving. Neoadjuvante studies tonen veelbelovende resultaten en zouden mogelijk in de toekomst kunnen leiden tot minder uitgebreide chirurgie.

(NED TIJDSCHR ONCOL 2019;16:43–6)

Lees verder

Het nieuwe tijdperk van behandeling van SN-positieve ziekte bij melanoom

(NED TIJDSCHR ONCOL 2017;14:219–20)

Lees verder

(Neo)adjuvante combinatie van ipilimumab en nivolumab voor palpabele stadium III-melanoompatiënten: de OpACIN-studie

Samenvatting

De combinatie van de T-cel-checkpointremmers anti-CTLA-4 (ipilimumab) en anti-PD-1 (nivolumab) is momenteel de meest belovende immuuntherapie voor gevorderde melanoompatiënten. Dit wekt de vraag op of ipilimumab plus nivolumab ook een mogelijke therapie in de adjuvante situatie kan zijn. In tegenstelling tot chemotherapie, hangt immuuntherapie af van voldoende activatie van het immuunsysteem, dus voldoende presentatie van tumorantigenen. Daarom denken wij dat adjuvante immuuntherapie het best gaat werken als de adjuvante therapie wordt gestart voor het chirurgisch verwijderen van de tumor (neoadjuvant dus). De OpACIN-studie (sinds april 2015 open) probeert deze vraag te beantwoorden door een neoadjuvante met een adjuvante behandeling met ipilimumab plus nivolumab te vergelijken bij stadium III-melanoompatiënten met palpabele klieren.

(NED TIJDSCHR ONCOL 2015;12:194–7)

Lees verder

CONTRA-ARTIKEL: Gerandomiseerd onderzoek leidt tot meer vragen over schildwachtklierbiopsie bij het melanoom

 
(NED TIJDSCHR ONCOL 2012;9:136–9)

Lees verder