Krachttraining zorgt voor behoud spierkracht bij prostaatkankerpatiënten onder androgeendeprivatie

september 2023 Kliniek in Praktijk Willem van Altena

Mensen met prostaatkanker worden vaak behandeld met androgeendeprivatietherapie (ADT), waarbij de aanmaak van het mannelijke geslachtshormoon testosteron wordt stilgelegd om de kanker af te remmen. Zo’n behandeling gaat echter gepaard met allerlei bijwerkingen, zoals stemmingswisselingen, vermoeidheid, seksuele problemen en afname van spierkracht. Recent onderzoek door wetenschappers van Maastricht UMC+ toont echter aan dat krachttraining zeer effectief is om dat laatste tegen te gaan, met name op spiercelniveau. Het onderzoek is gepubliceerd in Journal of Clinical Metabolism.

Over de negatieve effecten van androgeendeprivatietherapie (ADT) voor prostaatkanker op bijvoorbeeld lichaamssamenstelling en spierkracht, wordt steeds meer bekend. Eerder toonden de onderzoekers al aan dat de inzet van krachttraining veel van de negatieve effecten van ADT kan tegengaan. Maar of een ADT-behandeling ook een negatief effect heeft op spiercelniveau was nog niet specifiek onderzocht.

Spierbiopt

Het onderzoeksteam uit Maastricht heeft nu de negatieve effecten van ADT op spiercelniveau in kaart gebracht.  Om te zien of krachttraining ook dáár effectief is, werd aan alle prostaatkankerpatiënten die deel namen aan het onderzoek gevaagd of zij een spierbiopt wilden ondergaan. Uiteindelijk werkten daar 21 patiënten, die recentelijk met ADT gestart waren, aan mee. Zowel bij aanvang van de studie als na 20 weken werd een spierbiopt uit het bovenbeen afgenomen. Tien patiënten voerden in die 20 weken een krachttrainingsprogramma uit, de overige 11 patienten kregen enkel de standaardzorg.

De spierbiopten werden geanalyseerd door middel van kleuring en microscopische analyse. Zo kon de grootte van de spiervezels en ook het aantal capillairen (netwerk van bloedvaatjes; belangrijk voor de aanvoer van zuurstof en voedingsstoffen naar de spiervezels) worden bepaald.      

Bij de 11 patienten die alleen standaardzorg ontvingen was in 20 weken tijd een significante afname van spiervezelgrootte en capillarisatie te zien. Maar bij patiënten de die tijdens hun ADT-behandeling krachttraining beoefenden, werd na twintig weken juist een significante toename in spiervezelgrootte en capillarisatie vastgesteld.

De onderzoekers concluderen dat krachttraining zeer zinvol kan zijn bij deze patiëntenpopulatie. Het advies is om krachttraining onderdeel te maken van de standaardzorg voor prostaatkankerpatiënten die worden behandeld met ADT.

Referentie

Overkamp M, Houben LHP, Aussieker T, et al. Resistance exercise counteracts the impact of androgen deprivation therapy on muscle characteristics in cancer patients. J Clin Endocrinol Metab. 2023 May 10:dgad245. doi: 10.1210/clinem/dgad245. Epub ahead of print. PMID: 37161470.