‘Wait-and-See’ beleid zorgt voor betere kwaliteit van leven bij behandeling endeldarmkanker

april 2023 Medisch onderzoek Willem van Altena
"Doctor holding anatomically correct model of human rectum that shows ulcerative colitis, internal and external fistula, internal and external hemorrhoids, annular cancer, skin tag, sessile polyp, submucosal abscess, pedunculated polyp, supralevator abscess, ischiorectal abscess, cryptitis, diverticulum, condyloma acuminatum, fissure and condyloma latum."

Patiënten met endeldarmkanker die een operatie ondergaan blijken daarna een mindere kwaliteit van leven te ervaren dan patiënten die niet geopereerd worden. De zogeheten ‘Wait-and-See’ strategie blijkt positieve resultaten op te leveren. Dat is de conclusie uit onderzoek door chirurgen van het Antoni van Leeuwenhoek en Maastricht UMC+ . Onlangs zijn hun bevindingen gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift JAMA Surgery.

Elk jaar krijgen ongeveer 3000 mensen in ons land te horen dat zij rectum- of endeldarmkanker hebben, een tumor in het laatste deel van de dikke darm. Doorgaans wordt endeldarmkanker operatief behandeld, na eerst een voorbehandeling om de tumor te doen slinken. Dat is meestal een combinatie van radiotherapie en chemotherapie. Daarna wordt de gehele endeldarm, met tumor en al verwijderd. Als gevolg daarvan heeft de patiënt vervolgens levenslang een stoma nodig voor de ontlasting, wat door iedereen als onaangenaam wordt ervaren en wat de kwaliteit van leven dus ernstig omlaag haalt.

Afwachtend beleid

Het blijkt echter dat de voorbehandeling –chemoradiatie- bij een deel van de patiënten dermate goed aanslaat, dat er soms geen tumor meer zichtbaar is. Bij deze patiënten is de noodzaak tot resectie minder groot, en kan er een afwachtend beleid worden gevoerd, het zogeheten Wait-and-See beleid.

Uit een landelijke studie waaraan 20 ziekenhuizen meedoen blijkt nu dat patiënten die geen operatie ondergaan minder klachten hebben dan degenen die geopereerd worden. Hoewel de radiotherapie ook bij deze patiënten voor bijwerkingen kan zorgen (darmklachten, plasproblemen, verminderde seksuele functie) worden er bij hen veel minder klachten geconstateerd dan bij de patiënten die geopereerd worden en daar vaak een stoma aan overhouden.

Prognose

De onderzoekers zijn van mening dat het belangrijk is dat patiënten met endeldarmkanker ervan op de hoogte worden gebracht. Vaak bestaat bij kankerpatiënten het idee dat een afwachtend beleid onwenselijk is, en zouden ze het liefst zien dat de kanker desnoods met drastische middelen wordt verwijderd. Maar het Wait-and-See beleid hoeft helemaal niet een slechtere prognose te betekenen, terwijl de kwaliteit van leven er wel een stuk beter door gewaarborgd wordt.

Referentie

Custers PA, van der Sande ME, Grotenhuis BA, et al. Long-term Quality of Life and Functional Outcome of Patients With Rectal Cancer Following a Watch-and-Wait Approach. JAMA Surg. Published online March 29, 2023. doi:10.1001/jamasurg.2023.0146