Het UMCG in Groningen is het eerste ziekenhuis in Nederland dat een kankerpatiënt met een tumor in het hoofd-halsgebied heeft behandeld met behulp van stamcellen uit zijn eigen speekselklier. Medio december vorig jaar was Kasper van den Noort (43) de eerste in Nederland die zijn eigen cellen op deze manier terugkreeg via een injectie. Dit moet ervoor zorgen dat de speekselklieren na behandeling van een tumor in de tong blijven werken.
Van den Noort werd begin 2022 gediagnosticeerd met een tumor in de tong. Hij werd hiervoor geopereerd in het UMCG. Tijdens de behandeling werd een deel van zijn speekselklieren verwijderd. Om te anticiperen op de uitval van speekselvorming, zijn uit dit weefsel stamcellen geïsoleerd. Met behulp van deze cellen zijn in het laboratorium kleine speekselklieren gekweekt. Deze in vitro gekweekte cellen die dezelfde eigenschappen krijgen als een specifiek orgaan worden ook wel organoïden genoemd. In de tussentijd kon Van den Noort worden bestraald in het Proton Therapie Centrum van het UMCG.
Jaarlijks zijn er ongeveer 2.500 patiënten in Nederland met een tumor in het hoofd-halsgebied. Een groot deel van deze patiënten heeft goede kans op remissie na radiotherapie. Maar bij 40% van de patiënten raken de speekselklieren beschadigd door de behandeling. Dit leidt tot een constante droge mond waardoor kauwen en slikken moeilijk kunnen worden. Daarbij komt dat het gevoel van smaak afneemt, spreken lastiger is en de tanden beschadigd raken. De kwaliteit van leven neemt daardoor voor deze patiënten significant af.
Om deze complicatie te voorkomen, is de groep van professor Rob Coppes (UMCG, Radiotherapie) al jaren bezig met het ontwikkelen van speekselklier stamceltherapie. Ongeveer vier jaar geleden, zijn Coppes en zijn collega’s begonnen met de laatste stappen om een veilige methode op te stellen die klinisch toegepast kan worden. Na Kasper van den Noort, zullen enkele andere patiënten begin 2023 dezelfde behandeling ondergaan. Het gaat daarbij om een klinische studie waaraan slechts een beperkt aantal zorgvuldig geselecteerde patiënten aan deelnemen.
Later in 2023 moet blijken of de behandeling succesvol is geweest voor de patiënten. Dit onderzoek moet bewijzen of de methode uitvoerbaar en veilig is. Als er een positief effect gevonden wordt, zal direct vervolgonderzoek zich moeten richten op de behandeling van patiënten met tumoren in andere delen van het hoofd-hals gebied die ook risico lopen op het verlies van de speekselfunctie door radiotherapie. Daarnaast heeft deze nieuwe toepassing van organoïde-technologie uiteraard ook veel potentie voor het herstellen van andere weefsels bij diverse behandelingen.
Bron
Naar boven
