Het manipuleren van afweercellen door kankercellen om de eigen groei te bevorderen komt voor bij verschillende kankersoorten, zo ook bij hersenstamkanker. Dit is een zeldzame en dodelijke vorm van kanker bij kinderen waarvoor op dit moment geen behandeling mogelijk is. Opvallend is dat een tumor in de hersenstam voor de helft bestaat uit microglia. Dit zijn lichaamseigen cellen met veel functies zoals het opruimen van afvalstoffen en het vormgeven van het brein tijdens de ontwikkeling. Ze helpen bij het vormen van nieuwe zenuwbanen en sturen het afweersysteem aan in het brein. Daarom worden microglia gezien als immuuncellen die specifiek in de hersenen actief zijn.
Uit onderzoek is gebleken dat microglia in een hersenstamtumor een andere vorm hebben dan in gezond weefsel. De microglia zijn in de tumor gemanipuleerd om juist afweercellen af te stoten en stoffen uit te scheiden die de groei van de tumor bevorderen. Moderne immunotherapieën waarbij het eigen afweersysteem wordt ingezet tegen kanker, werken dan ook niet bij hersenstamkanker. Er zijn te weinig afweercellen aanwezig in het brein en de cellen die er zijn worden als het ware de verkeerde kant opgestuurd.
Dr. Dennis Metselaar van het Prinses Máxima Centrum in Utrecht onderzoekt specifiek de rol van microglia in hersenstamkanker bij kinderen. Hij zoekt naar een manier om de microglia te verlossen uit de grip van de kankercellen om zo de tumor vatbaar te maken voor andere behandelmethoden. Het hersenstamkankeronderzoek heeft zich in het verleden altijd gericht op de tumorcellen. Deze nieuwe invalshoek heeft de potentie om op korte termijn een effectieve behandeling te vinden die ingrijpt op de minder bestudeerde microglia.
Cellen in een hersenstamtumor hebben een zogenaamde H3K27M-afwijking. Dit verwijst naar de manier waarop het DNA is opgevouwen in de kankercellen. Er zijn aanwijzingen dat microglia onder controle staan van de tumor vanwege diezelfde afwijking. De hoop bij de onderzoekers is dat wanneer de microglia niet meer onder controle staan van de kankercellen, zij hun originele functie zullen hervatten waardoor afweercellen weer richting de tumor gestuurd kunnen worden. Bestaande immuuntherapieën, zoals CAR T-celtherapie kunnen dan wellicht ingezet worden tegen hersenstamkanker.
Om te onderzoeken of het mogelijk is om de microglia te bevrijden is dr. Dennis Metselaar eerst op zoek naar de verschillen tussen microglia in de tumor en gezonde microglia. Op dit moment worden in het laboratorium RNA- en eiwit-profielen gemaakt van beide soorten cellen om te zoeken naar mogelijke doelwitten voor behandeling. In vervolgonderzoek moeten bestaande medicijnen getest worden die specifiek ingrijpen op deze doelwitten met de potentie om van ‘gekaapte’ microglia weer gezonde microglia te maken. Dit onderzoek zit nog in een vroeg stadium maar geeft nieuwe hoop voor kinderen met deze ernstige vorm van kanker.
Bron
Naar boven
