MRI of PSA-test als beste opsporingsmethode voor prostaatkanker? Geen eenduidig antwoord

januari 2023 Medisch onderzoek Willem van Altena
Prostaatonderzoek door middel van MRI.

Kan prostaatkanker het beste opgespoord worden door middel van een MRI, of is toch de vaststelling van het gehalte prostaat-specifiek antigen (PSA) in het bloed een betere vorm van diagnostiek? Over die vraag wordt al geruime tijd nagedacht, maar nu de Europese Commissie aanstuurt op mogelijke invoering van bevolkingsonderzoeken prostaatkanker is de kwestie actueler dan ooit. Een recente studie uit Canada probeert enig licht op de zaak te werpen. De studie is gepubliceerd in het British Medical Journal.

De Canadese onderzoekers voerden een gerandomiseerde, gecontroleerde studie uit bij 525 patiënten van 50 jaar of ouder met een negatief rectaal toucher, zonder voorgeschiedenis van prostaatbiopsie. Bij 266 van hen werd enkel het PSA-gehalte gemeten en bij 259 patiënten werd enkel een MRI uitgevoerd. Wanneer een van deze methoden aanleiding gaf tot verder onderzoek werd er een prostaatbiopsie aanbevolen. Bij de PSA-groep was dat een PSA van meer dan 4 nanogram per millliter, en als die waarde tussen 1,5 en 4 nm/ml lag werd een biopsie voorgesteld aan de patient. In de MRI-groep werd een prostaatbiopsie aanbevolen in geval van een PI-RADS van 4 of 5.

Biopsie

In de PSA-groep werd bij 48 van de 266 patiënten een PSA van meer dan 2,5 nm/ml aangetroffen (19,4%), en 28 van hen gingen akkoord met een prostaatbiopsie. In de MRI-groep was er bij 25 patiënten aanleiding voor verder onderzoek, en 24 van hen lieten een biopsie uitvoeren.

Er was geen statistisch significant verschil in het percentage prostaatkankerdetectie tussen MRI en bepaling van het PSA-gehalte (RR 1,89; 95% BI: 0,82-4,38) en er was ook geen statistisch significant verschil in de detectie van klinisch significante kankers (RR 2,77; 95% BI: 0,89-8,59). De studie is echter voortijdig stopgezet wegens de coronapandemie.

Een biopsie werd vaker aanvaard in de MRI-groep. Het aantal patiënten dat een biopsie heeft aanvaard, bedroeg 58% van de patiënten met een verhoogd PSA-gehalte en 96% van de patiënten in de MRI-groep met een PI-RADS van 4 of 5.

Referentie

Nam R et coll.: Prostate MRI versus PSA screening for prostate cancer detection (the MVP Study): a randomised clinical trial. BMJ Open. 8 nov 2022;12(11):e059482. doi:10.1136/bmjopen-2021-059482