Al jaren wordt er een stijgende trend waargenomen in het aantal huidkankerdiagnoses in ons land. Dat heeft niet alleen te maken met een veranderend klimaat waarin we meer aan de zon blootgesteld worden, maar ook aan verbeterde opsporingstechnieken en meer besef bij mensen dat verdachte moedervlekken niet zomaar genegeerd moeten worden. Maar soms kan huidkanker opduiken op plekken waar je het niet verwacht, en lang niet altijd is zo’n tumor makkelijk te herkennen. Wij sommen een aantal onverwachte plekken op waar huidkanker kan toeslaan.
Een melanoom onder een van je vinger- of teennagels wordt een subunguaal melanoom genoemd. De duim en de grote teen zijn de meest voorkomende plekken, maar in principe kun je onder elke nagel een melanoom ontwikkelen. Deze melanomen worden niet per se veroorzaakt door blootstelling aan de zon, maar door verwondingen en beschadigingen uit het verleden. Als je een donkere streep onder een van je nagels ontdekt is het verstandig om een afspraak met de huisarts te maken.
Onder je voeten kun je ook een melanoom krijgen, en ook dat is een plek die doorgaans niet wordt blootgesteld aan zonlicht. Voluit gaat het om een acraal lentigineus melanoom, en dat manifesteert zich vaak als een donkere vlek, soms rood of oranje van kleur. Deze vorm van huidkanker komt het meest voor bij mensen met een donker huidtype.
Als je huidkanker op je voetzolen kunt krijgen, dan kan dat ook in je handpalmen. Ook deze vorm van melanoom treft vooral mensen van Afrikaanse en Aziatische afkomst. Slechts 2% van de diagnoses van melanoom in de handpalmen of op de voetzolen betreft mensen met een lichtgetinte huid. Vaak gaat het bij deze vorm van melanoom –net als op de voetzool- om een ernstige aandoening. Dat komt vooral doordat deze kanker vaak pas laat wordt herkend, en zich mogelijk dan al in een gevorderd stadium bevindt.
Ook op de oogleden kun je huidkanker krijgen, en de oorzaak ervan is zonblootstelling. Doorgaans gaat het dan om basaalcelcarcinoom, de minst agressieve vorm, die zich zeker in een vroeg stadium vrij eenvoudig laat verwijderen. Maar in sommige gevallen gaat het om plaveiselcelkanker, een soort huidkanker die sneller groeit en meer kans op uitzaaiingen kent.
Op je hoofd, verborgen onder je haren, kun je ook tumoren ontwikkelen. Haast altijd gaat het dan om basaalcel- of plaveiselcelcarcinoom. Voel je dus een verdacht bultje, dat misschien jeukt, korstjes vormt of bloedt? Aarzel niet en maak een afspraak met de huisarts of de dermatoloog.
Ook op je oorschelp kun je huidkanker ontwikkelen. De oren krijgen immers doorgaans veel zonlicht, en worden nogal eens overgeslagen bij het insmeren. Meestal gaat het om basaalcel- of plaveiselcelcarcinoom. Als zo’n verdacht plekje niet tijdig behandeld wordt dan bestaat er de kans dat de kanker zich verspreidt naar het inwendig oor, zoals naar de gehoorgang en zelfs naar je evenwichtsorgaan.
Het kan gebeuren dat je platte, harde, witte plekjes op je tong aantreft die zich niet laten wegschrapen of poetsen. Soms zijn die plekjes gevoelloos, of voel je een soort tinteling. Het kan dan gaan om plaveiselcelcarcinoom. Vooral mensen die roken of drinken kunnen er last van hebben, en dat geldt nog meer als je beide doet.
Basaalcel- en plaveiselcelkanker kunnen ook op je lip voorkomen, en daarbij loopt de onderlip 12 keer zo veel kans als de bovenlip simpelweg omdat die meer zonlicht krijgt. Deze kanker komt meer voor bij mannen dan bij vrouwen. Enerzijds omdat mannen meer roken en drinken, wat het kankerrisico vergroot. Maar vrouwen gebruiken ook vaker lipstick en lippenbalsem, die soms –niet altijd- UV-filters bevat. Ook het humaan papillomavirus (HPV) geldt als een risicofactor voor kanker in of bij de mond.
Soms kan er een donkere plek op je iris verschijnen, en dat kan een zogenaamd uveaal of intraoculair melanoom zijn. Een gevaarlijke vorm van huidkanker die snel en ver uitzaait (vaak naar de lever), op een gevaarlijke plek bovendien met risico’s voor het gezichtsvermogen. En ook op je oogwit kunnen melanomen ontstaan, het conjuctivaal melanoom. Ook daar manifesteert het zich als een donker of rood vlekje, dat wel wat wegheeft van een gesprongen adertje. Aarzel niet om ermee naar de dokter te gaan.
Niet iedereen heeft dezelfde aanleg om huidkanker te krijgen. Risicofactoren die een rol kunnen spelen –naast verstandig zongedrag- zijn:
Daarnaast is het verstandig om je huid regelmatig na te kijken op nieuwe plekjes, vlekjes en bultjes. Dat kun je doen voor een staande spiegel, met een handspiegel erbij om ook je rug te bekijken. Of vraag je partner of ouders om je goed na te kijken op nieuwe plekjes of op moedervlekken die zich verdacht gedragen.
Meer informatie