Associatie ontdekt tussen drinken van suikerhoudende drank en risico op leverkanker

juli 2022 Beter Leven Willem van Altena

Vrouwen die de menopauze doorgemaakt hebben en minstens een blikje gesuikerde frisdrank of vruchtensap per dag drinken blijken een 78% grotere kans op leverkanker te hebben dan vrouwen die minder dan drie suikerrijke drankjes per maand drinken. Dat is een van de uitkomsten uit een studie door PhD kandidaat Longgang Zhao aan de universiteit van South Carolina (V.S.) die onlangs werd gepresenteerd tijdens het jaarcongres van de American Society of Nutrition.

Er bleek eveneens een positieve associatie tussen leverkankerrisico en drankjes met kunstmatige zoetstoffen te zijn, maar die was statistisch niet significant. Zhao wil nu onderzoeken of de associatie ook aanwezig is bij mannen en bij diverse andere studiepopulaties.

Zeldzaam

In de V.S. is al jaren een gestage toename in de incidentie van leverkanker te zien. Momenteel is leverkanker de op 12 na meest voorkomende kanker, en is het de op 5 na dodelijkste kanker. In Nederland waren er in 2021 ongeveer 1000 diagnoses leverkanker. Daarmee behoort leverkanker tot de zeldzame kankers.

Zhao merkt op dat een aantal risicofactoren voor leverkanker al uitvoerig onderzocht zijn, zoals sluimerende hepatitisgerelateerde infecties, roken, alcoholgebruik, obesitas, diabetes en cirrose. Maar in meer dan 40% van alle leverkankers zijn andere, minder bekende factoren in het spel.

Zhao vermoedt dat het drinken van suikerrijke drankjes voor insulineresistentie en inflammaties kan zorgen. Maar de associatie met leverkanker was nog onvoldoende vastgesteld.

Vragenlijsten

Zhao en zijn mede-onderzoekers voerden een observationele studie uit met data van 90.504 vrouwen tussen 50 en 79 jaar oud uit het Women’s Health Initiative. In het kader van die studie hielden de vrouwen tussen 1993 en 1998 vragenlijsten bij over hun eet- en drinkgedrag. Door de inname van suikerrijke dranken te vergelijken met medische gegevens over eventuele leverkankerdiagnoses kwam de associatie in beeld.

De onderzoekers gingen uit van de inhoud van een frisdrankblikje, in de V.S. is dat 355 ml. Zij pasten hun analyses aan naar leeftijd, etniciteit, opleidingsniveau, alcoholconsumptie, rookgedrag, BMI, gebruik van pijnstillers, fysieke activiteit, diabeteshistorie en totale inname van calorieën.

Van de ruim 90.000 vrouwen dronken er 7,3% meer dan 355 ml gesuikerde drank per dag, en 205 vrouwen ontwikkelden leverkanker. Vrouwen die 1 of meer eenheden gesuikerde drank per dag dronken bleken een grotere kans op leverkanker te hebben dan vrouwen die 3 eenheden of minder per maand dronken (HR =1,78; 95% BI, 1,09-2,95). De onderzoekers keken ook of het kankerrisico verlaagd werd als in plaats van gesuikerde drankjes water of koffie werd gedronken, en stelden vast dat het vervangen van een suikerrijk drankje door eenzelfde hoeveelheid water een 29% lager risico op leverkanker liet zien. Werd er in plaats van water koffie of thee (zonder suiker!) gedronken, dan lag het risico 20% lager.

Modificeerbaar

Volgens Zhao is de consumptie van suikerrijke dranken een modificeerbare risicofactor voor leverkanker bij postmenopauzale vrouwen. Door dergelijke drankjes (denk aan frisdranken en vruchtensappen) te vervangen door water of koffie of thee zonder suiker kunnen deze vrouwen heet risico op leverkanker significant verlagen.

Referentie

Zhao L, et al. Association between sugar-sweetened beverage intake and liver cancer risk in the Women’s Health Initiative. Presented at: American Society of Nutrition Scientific Sessions and Annual Meeting; June 14-16, 2022 (virtual meeting).