Hoe meer jaren overgewicht of obesitas, des te groter risico op colorectale kanker

maart 2022 Beter Leven Willem van Altena

Dat er een relatie is tussen overgewicht en obesitas en een hoger risico op colorectale kanker is al geruime tijd bekend. Een nieuwe studie uit Duitsland lijkt erop te wijzen dat met name de cumulatieve tijd dat iemand aan zwaarlijvigheid lijdt een rol speelt. De studie is onlangs verschenen in wetenschappelijk vakblad JAMA Oncology.

“Overgewicht en obesitas hebben een grotere impact op het risico op colorectale kanker – en waarschijnlijk andere vormen van kanker en andere chronische ziekten – dan werd aangetoond in eerdere studies die voornamelijk keken naar het lichaamsgewicht gemeten op een enkel moment in de tijd,” zegt hoofdonderzoeker Dr. Hermann Brenner van het Duitse Kankerresearchcentrum in Heidelberg.

Steeds jonger

De onderzoekers kozen een nieuwe benadering om overgewicht gedurende het hele leven te evalueren, en dat maakte een sterker verband met colorectale kanker duidelijk. De onderzoekers zien dat overgewicht en obesitas wereldwijd toenemen, en bij steeds jongere mensen. “Overgewicht kan naast roken de belangrijkste risicofactor voor kanker worden, en in de toekomst verantwoordelijk zijn voor het grootste deel van de kankers,” stelt Brenner.

De onderzoekers in Heidelberg baseerden hun conclusies op een analyse van het DACHS-cohort die een populatie van ongeveer 2 miljoen mensen omvat in de Rijn-Neckar regio. Het betreft patiënten van ten minste 30 jaar met een eerste diagnose van colorectale kanker uit meer dan 20 centra. De personen van de controlegroep werden gematcht volgens leeftijd, geslacht en woonplaats.

Excessieve BMI

De analyse focuste op ongeveer 10.000 personen: 5.635 patiënten met colorectale kanker van gemiddeld 68,4 jaar en 4.515 controledeelnemers van gemiddeld 68,5 jaar. Allen kregen een gestandaardiseerde vragenlijst voorgezet, waarin onder meer hun gewicht over de jaren in kaart werd gebracht. De onderzoekers definieerden excessieve BMI (eBMI) elk jaar als de BMI min 25. Voor personen met een BMI van 25 of minder werd de eBMI op nul gezet. Vervolgens telden ze de eBMIs op vanaf de leeftijd van 20 jaar tot de diagnose van kanker of rekrutering (voor de controles), om het gewogen aantal jaren dat ze hadden geleefd met overgewicht of obesitas (WYOs) te verkrijgen.

Van het eerste tot het vierde kwartiel van WYOs stegen de aangepaste odds ratio’s voor het ontwikkelen van colorectale kanker van 1,25 (95% BI: 1,09 tot 1,44) tot 2,54 (95% BI: 2,24 tot 2,89) vergeleken met personen die binnen het normale gewichtsbereik bleven. Elke standaarddeviatie toename in WYOs was geassocieerd met een significante verhoging van het risico op colorectale kanker (aOR: 1,55; 95% BI: 1,46 tot 1,64).

Kinderen

De bevindingen belichten hoe belangrijk overgewicht is, denkt Brenner. Preventie van overgewicht en obesitas om de last van kanker en andere chronische ziekten te verminderen, zou een prioriteit voor de volksgezondheid moeten worden, vindt hij. Daarbij zou vooral gefocust moeten worden op kinderen en adolescenten. “Aangezien de basis voor overgewicht en obesitas meestal en in toenemende mate wordt gelegd in de kinderjaren en de adolescentie – als gevolg van een sedentaire levensstijl en slechte eetgewoonten – en overgewicht en obesitas in de kindertijd vaak leiden tot overgewicht en obesitas gedurende het hele leven, zijn inspanningen om hun ontwikkeling in de kindertijd, de adolescentie en op jongvolwassen leeftijd te voorkomen, bijzonder belangrijk.”

Referentie

Li X, Jansen L, Chang-Claude J, Hoffmeister M, Brenner H. Risk of Colorectal Cancer Associated With Lifetime Excess Weight. JAMA Oncol. 2022 Mar 17. doi: 10.1001/jamaoncol.2022.0064. Epub ahead of print. PMID: 35297997.