Editor’s pick van dr. Esther van Meerten, internist-oncoloog, ErasmusMC
Er blijkt een verband te zijn tussen langdurig antibioticagebruik en een groter risico op colorectaalcarcinoom. Onderzoek uit Zweden heeft dat onlangs aan het licht gebracht, waarbij de resultaten op 1 september in de Journal of the National Cancer Institute werden gepubliceerd.
Wetenschappers van de universiteit van Umeå in Zweden, onder leiding van dr. Sophia Harlid, voerden een data-analyse uit waarin gegevens van 40.545 colorectaalcarcinoompatiënten werden vergeleken met 202.720 gematchede gezonde Zweden. Hier werd een positieve associatie gevonden tussen het voorkomen proximale colonkanker en frequent antibioticagebruik (aangepaste oddsratio [OR] voor veelvuldig gebruik versus geen antibioticagebruik : 1,17; 95%-BI: 1,05-1,31, p<0,001). Hierbij waren antibiotica die in de twee jaar voor diagnose waren voorgeschreven geëxcludeerd. Bij rectumcarcinoom werd juist een inverse associatie waargenomen (OR: 0,91 bij veelvuldig gebruik versus geen gebruik; 95%-BI: 0,80-1,04; p<0,001). Het gebruik van quinolonen, sulfonamide en/of trimethoprim was positief geassocieerd met proximale colonkanker. Voor rectumkanker werd voor alle antibioticaklassen over het algemeen een inverse associatie vastgesteld.
Het verhoogde kankerrisico manifesteerde zich vijf tot tien jaar na het antibioticagebruik. Daarnaast werd een relatie tussen de hoeveelheid antibiotica en de toename van het kankerrisico gezien, waarbij mensen die maar een enkele antibioticakuur hebben ondergaan, ook een iets grotere kans op colorectaalcarcinoom vertonen.
De onderzoekers trachtten ook licht te werpen op het mechanisme achter het verhoogde kankerrisico. Daartoe bekeken zij ook het gebruik van methenamine hippuraat, een antisepticum dat wordt ingezet bij infecties van de urinewegen en geen effect heeft op het darmmicrobioom. Gebruik van dit middel leidde dan ook niet tot een grotere incidentie van colorectaalcarcinoom. De onderzoekers concluderen dat deze resultaten er op wijzen dat de werking van antibiotica op het microbioom van de dikke darm de reden zou kunnen zijn voor het verhoogde kankerrisico. Hoewel in de studie alleen is gekeken naar oraal toegediende antibiotica verwachten de Zweedse onderzoekers dat ook intraveneuze antibiotica hetzelfde effect op de darmflora heeft, en daarmee op het kankerrisico. Verder onderzoek zal dit moeten uitwijzen.
Referentie
Naar boven
