Melanoom is de meest agressieve vorm van huidkanker, met een hoog risico op uitzaaiingen. Meestal zaaien de kankercellen het eerste uit naar nabije lymfeklieren, en dat is een reden waarom bij veel patiënten met uitgezaaid melanoom de nabije lymfeklieren geopereerd worden, de zogeheten schildwachtklierprocedure. Toch blijkt in 80% van de gevallen dat de verwijderde lymfeklieren geen uitzaaiingen blijken te bevatten. Aan UMC Utrecht ontwikkelde promovendus Mary-Ann el Sharouni in samenwerking met Australische wetenschappers een nieuw voorspelmodel dat een betere inschatting geeft of het melanoom gaat uitzaaien naar de lymfeklieren.
Met een schildwachtklierprocedure kan een arts onderzoeken of er in die lymfeklieren uitzaaiingen zitten. Dit is een operatie onder narcose en is alleen nodig als er een risico is op uitzaaiingen van het melanoom naar andere delen van het lichaam. Het criterium waarop artsen nu bepalen of zo’n operatie gewenst is is het meten van de dikte van het melanoom. Als die meer is dan 0,8 millimeter, of als er sprake is van zweervorming op de tumor, wordt een lymfeklieroperatie aangeraden.
El Sharouni onderzocht of er een accuratere manier is om te bepalen wanneer het opportuun is een schildwachtklierprocedure uit te voeren. Het blijkt dat in 80% van de gevallen de operatie feitelijk overbodig is, omdat er geen uitzaaiingen aangetroffen worden. Dat houdt in dat patiënten onder volledige narcose een onnodige operatie ondergaan. El Sharouni ontwikkelde een nieuw model waarmee artsen beter kunnen inschatten of een melanoom is uitgezaaid naar nabije lymfeklieren.
Voor dit nieuwe model gebruikte ze gegevens van de patiënt en van de tumor uit de onderzoeken die standaard plaatsvinden om tot de diagnose melanoom te komen. De risico-inschatting wordt niet alleen gebaseerd op de melanoomdikte en zweervorming, maar ook op de leeftijd van de patiënt, het subtype melanoom, de agressiviteit van de tumor en of de tumor is ingegroeid in nabije lymfevaten en bloedvaten.
De nieuwe risico-inschatting door El Sharouni’s voorspelmodel moet meer duidelijkheid brengen over de vraag of een schildwachtklierprocedure wel of niet zinvol is. Uiteindelijk leidt dat tot een meer gepersonaliseerde aanpak van melanoon. Er wordt nu al bekeken of het voorspelmodel opgenomen kan worden in de landelijke behandelrichtlijn voor melanoom.
Meer informatie
Naar boven
