Onderzoek naar ultrageluid als mogelijke pijnbehandeling bij botmetastasen

december 2021 Medisch onderzoek Willem van Altena
Bone marrow anatomical icon. Human bone structure and clinic logo. Doctors appointment, consultation and medical exam flat vector illustration. Human skeleton x ray scan medical poster for hospital.

Aan het UMC Utrecht wordt samen met Isala Zwolle en vier andere Europese centra de FURTHER-trial uitgevoerd, een klinische studie naar een betere behandeling van kankerpatiënten met pijnlijke uitzaaiingen in het skelet. Met name gaat het erom om vast te stellen of de nieuwe Magnetic Resonance-guided High Intensity Focused Ultrasound (MR-HIFU)-behandeling beter werkt dan de huidige behandelstandaard, radiotherapie. Is dat het geval, dan is dat een stap op weg naar opname in het basispakket van de zorgverzekering. Momenteel wordt MR-HIFU nog niet vergoed.

Ultrageluid

Bij MR-HIFU worden ultrageluidsgolven gebundeld tot één punt dat op de tumor is gericht. Deze gaan door de huid heen en verhitten alleen de tumor. De behandeling vindt plaats in de MRI-scanner, zodat de tumor goed te zien is en de temperatuur kan worden gemeten. De FURTHER-trial wil vaststellen of patiënten die behandeld werden met MR-HIFU een grotere en snellere afname van hun pijnklachten hebben dan patiënten die behandeld zijn met bestraling.

MR-HIFU is vergelijkbaar met echografie, maar de geluidsgolven zijn veel sterker. Door de geluidsgolven te bundelen gaat weefsel trillen, wat warmte geneert. Door het botvlies op deze manier te verhitten, worden de pijnzenuwen die zich daar bevinden uitgeschakeld. In een eerdere studie was al vastgesteld dat MR-HIFU behandeling bij 7 op 10 mensen inderdaad pijnverlichting gaf.

De huidige studie is bedoeld om vast te stellen of MR-HIFU evengoed werkt bij patiënten die níet eerder zijn bestraald, of waar de MR-HIFU behandeling op korte termijn na de bestraling wordt toegepast. Door pijnscores van patiënten die zijn behandeld met MR-HIFU te vergelijken met de pijnscores van patiënten die zijn behandeld met standaardbestraling moet dat duidelijk worden.

Studiedagboek

De deelnemers aan de studie worden gerandomiseerd ingedeeld in drie groepen. Een groep krijgt standaard bestraling conform de richtlijn voor de behandeling van botmetastasen. Een tweede groep wordt met MR-HIFU behandeld. De derde groep ontvangt een combinatie van de twee behandelingen: eerst reguliere radiotherapie en daarna MR-HIFU. Na de behandeling worden de deelnemers aan de studie 8 keer telefonisch benaderd met vragen over pijn en andere fysieke en psychische klachten. Daarnaast moeten de patiënten een studiedagboek bijhouden waarin ze dagelijks rapporteren hoeveel botpijn ze hebben en hoe veel pijnstillers ze gebruiken. Ook krijgen de patiënten op 6 momenten een vragenlijst over hun kwaliteit van leven.

De FURTHER-studie moet bewijs leveren voor de effectiviteit van MR-HIFU vergeleken met standaard bestraling. Als dat inderdaad het geval is, neemt de kans dat MR-HIFU door de basiszorg vergoed wordt toe.

Meer informatie

Lees meer over de FURTHER-studie op de website van UMC Utrecht.