Deens onderzoek: ouderen hebben meer kans op herbesmetting COVID

maart 2021 Corona Willem van Altena
Doctor giving a senior woman a vaccination. Virus protection. COVID-2019.

Wie eenmaal COVID-19 heeft gehad kan de ziekte daarna nog een keer krijgen. Wel is de kans op zo’n herbesmetting veel lager dan bij mensen die nog niet ziek zijn geweest. Een half jaar na ziek te zijn geweest zijn mensen voor 80% beschermd tegen een mogelijke nieuwe infectie. Bij mensen van 65 jaar en ouder ligt dat wel een stuk lager, slechts 47%. Vorige week kwamen onderzoekers van het Statens Serum Institut uit Kopenhagen (Denemarken) met deze cijfers naar buiten in medisch vakblad The Lancet.

Herbesmetting

Er bestond al een tijdlang enige zorg dat corona geen blijvende immuniteit bij de patiënten opbouwt. Sommige ziekten, zoals mazelen of waterpokken, doen dat wel; die kun je in principe maar een keer in je leven krijgen. Maar bij corona werden vorig jaar al regelmatig gevallen van herbesmetting vastgesteld, eerst in China, maar later ook elders.

De onderzoekers uit Denemarken hebben de natuurlijke immuniteit post-COVID in kaart gebracht. Daarvoor bekeken zij gegevens die in de eerste golf (maart tot mei vorig jaar) en in de tweede golf (september tot december) binnenkwamen uit de Deense teststraten. In Denemarken is, in tegenstelling tot Nederland, een grootscheepse landelijke teststrategie uitgerold waarbij 4 miljoen Denen -69% van de bevolking- in totaal 10,6 miljoen testen ondergingen.

In de eerste golf werden 533.381 mensen getest, waarvan 11.727 (2,2%) inderdaad besmet bleek te zijn. Uit die groep werden de gegevens van 525.339 mensen ook in de tweede golf bekeken. Gegevens van mensen die tussentijds besmet waren geweest of die overleden waren werden niet verder in de studie geïncludeerd. Het bleek dat van de ruim 11.000 mensen die in de eerste golf positief waren bevonden, er 72 ook in de tweede golf besmet bleken te zijn, wat neerkomt op een percentage van 0,65. Bij mensen die nog niet eerder corona hadden gehad lag het percentage positieve testen op 3,3%, vijf keer zo hoog.

Minder ernstig verloop

Daaruit leidden de onderzoekers af dat een eerdere besmetting voor 80 procent bescherming biedt tegen herinfectie. Bij ouderen bleek herbesmetting echter meer voor te komen, en bij hen is het beschermingspercentage nog maar 47%. Een verklaring daarvoor kan liggen in het feit dat het afweersysteem bij veroudering minder krachtig wordt. Wel denken de Deense artsen dat zo’n tweede besmetting, ook bij ouderen, minder ernstig verloopt dan een eerste.

Of er aan het Deense onderzoek ook harde conclusies te verbinden zijn over hoe lang de immuniteit na COVID aanhoudt is niet zeker. Daarvoor is langduriger onderzoek nodig, al zijn er wel aanwijzingen dat de bescherming tegen de ziekte na meer dan 7 maanden nog even krachtig is als na 3 of 6 maanden. Opgemerkt wordt dat bij sterk verwante coronaziekten als SARS en MERS de immuniteit gemiddeld twee tot drie jaar aanhoudt.

Nieuwe varianten

Ook is er niets te zeggen over de immuniteit na een besmetting met een van de nieuwe varianten van het virus, zoals de Britse, Braziliaanse of Zuid-Afrikaanse variant. Daar is door de Denen niet specifiek naar gekeken, en de gegevens waar zij gebruik van maakten dateren van de periode voor de opkomst van de nieuwe varianten. Omdat de nieuwe varianten besmettelijker zijn dan de ‘klassieke’ variant vermoeden de onderzoekers wel dat de kans op herinfectie ook navenant groter zal zijn, maar daar is meer onderzoek voor nodig.

Toch vaccineren

De Deense onderzoekers stellen wel dat mensen die al corona gehad hebben zich toch zouden moeten laten vaccineren. De immuniteit die door een vaccin wordt opgebouwd is anders dan natuurlijke immuniteit. Moderne vaccins versterken het afweersysteem op allerlei verschillende manieren, en hebben daardoor een effect dat alleen een virusinfectie niet heeft. Vaccinaties bieden meer bescherming dan een doorgemaakte infectie, stellen de Deense onderzoekers.

Referentie

Lees het artikel in The Lancet: Christian Holm Hansen, Daniela Michlmayr, Sophie Madeleine Gubbels, Kåre Mølbak, Steen Ethelberg, Assessment of protection against reinfection with SARS-CoV-2 among 4 million PCR-tested individuals in Denmark in 2020: a population-level observational study, The Lancet, 2021, ISSN 0140-6736, https://doi.org/10.1016/S0140-6736(21)00575-4