Wie vaak chilipepers eet verlaagt mogelijk risico op kanker of hart- en vaatziekten

Voeding is een enorm belangrijke factor in onze gezondheid, en we worden bestookt met allerlei dieten, voedselrages en adviezen. En het gaat allang al niet meer alleen om slank blijven of worden. Ook op medisch gebied is er steeds meer aandacht voor voeding. Door bepaalde producten te consumeren of juist te vermijden kan het risico op hart- en vaatziekten, stofwisselingsziekten en zelfs kanker teruggedrongen worden. Al die aandacht betekent echter ook dat we bestookt worden met rages en trends. De ene dieetrage na het andere superfood komt over ons heen. Paleo, keto, Mediterraan… om nog maar te zwijgen van avocado’s, kurkuma, kaneel en boerenkool. En nu doet een nieuwe superfood van zich spreken: Spaanse pepers.

Recent onderzoek uit Cleveland (Verenigde Staten) lijkt te suggereren dat een pikant dieet het risico op hart- en vaatziekten en kanker kan verlagen. De onderzoekers bestudeerden niet minder dan 5.000 studies met data van meer dan een half miljoen mensen in de VS, China, Iran en Italië. En ze stelden vast dat mensen die regelmatig chilipepers eten een 26% lagere kans hadden dan mensen die nooit chili’s eten om aan cardiovasculaire aandoeningen te sterven. Bij kanker was het risico 23% lager.

Antioxidant

Waarom Spaanse pepers zo gezond zouden zijn is niet duidelijk, maar verschillende studies wijzen naar capsaïcine, de chemische stof in chili’s die ze zo vurig pikant maken. Het is een krachtige antioxidant met anti-inflammatoire eigenschappen.

Toch achten de onderzoekers uit Cleveland het niet onomstotelijk bewezen dat wie regelmatig heet eet daadwerkelijk gezonder blijft dan wie dat niet doet. Hoewel de cijfers suggereren dat mensen die veel Spaanse pepers eten minder aan kanker of hart- en vaatziekten overlijden wil dat niet onomstotelijk bewijzen dat er een causaal verband is. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat mensen die veel chilipepers eten dat doen in combinatie met een gezonder dieet en een gezondere leefstijl met meer lichaamsbeweging. Er is dus nog veel meer onderzoek nodig om de exacte gezondheidsvoordelen van Spaanse pepers aan te tonen.

Meer onderzoek nodig

Daarnaast gaat het nog om premature studieresultaten, die vooralsnog alleen gepresenteerd zijn bij de jaarvergadering van de American Heart Association in november 2020, maar nog niet peer-reviewed gepubliceerd zijn. Ook worden in verschillende studies verschillende soorten chilipeper gebruikt, in verschillende hoeveelheden. Of de data dientengevolge onderling vergelijkbaar is, is nog de vraag. Ook dat moet verder uitgezocht worden.

Bovendien kleven er ook risico’s aan het eten van chilipepers, zeker in grote hoeveelheden. Er zijn observationele studies die een link suggereren tussen Spaanse pepers en een verhoogd risico op galblaaskanker. Daarnaast kan een teveel aan capsaïcine ook voor spijsverteringsproblemen zorgen.

Voordat er dus een breed medisch advies komt om de sambalpot bij elke maaltijd op tafel te zetten is dus nog veel meer onderzoek nodig naar de al of niet gezonde effecten van chilipepers. Wel stellen onderzoekers vast dat het toevoegen van een enkel ‘superfood’ vermoedelijk minder zinvol zal zijn als het aannemen van een gezonde leefstijl, inclusief een gebalanceerd en gezond dieet. Simpel gesteld: een pizza wordt niet opeens gezonder door er cayennepeper overheen te strooien.

Acht feiten over chilipepers

• Ook al noemen we het Spaanse pepers of lombok: chilipepers komen noch uit Spanje, noch uit Indonesië, noch uit Chili. Mexico is waar de vurige rode capsicum-vruchten vandaan komen, en chili’s zijn verwant aan paprika’s en tomaten. De oude culturen van Mexico zoals de Olmeken en de Maya’s cultiveerden chili’s al 7.000 jaar geleden.
• Pas in de zestiende eeuw, nadat de Spanjaarden Midden-Amerika bezetten raakten chili’s in Europa en Azië bekend. Het is nauwelijks te geloven, maar de beroemde vurige keukens van Azië waren voor 1500 dus lang zo pittig niet.
• Chilipepers bestaan in honderden soorten en worden wat heetheid betreft ingedeeld in de Scovilleschaal. Die schaal is gebaseerd op de mate waarin de pepers verdund moeten worden voordat de scherpte niet meer geproefd wordt. Een doodgewone sambal oelek scoort 2000 op de Scovilleschaal, Tabasco zit op 5000. De vurige Madam Jeanet-peper kan wel 300.000 Scoville-eenheden bereiken. Maar dat is nog niets. Vooral in Amerika wordt er een sport van gemaakt om zo heet mogelijke pepers te kweken. Sinds 2012 is de Carolina Reaper volgens het Guiness Book of Record de heetste peper ter wereld, met een gemiddelde van ruim anderhalf miljoen Scovilles, met uitschieters boven de 2 miljoen. Dat is evenveel als pepperspray. En het kan zelfs nog veel en veel heter: er bestaan sauzen met een Scovillewaarde van 16 miljoen, door toepassing van geconcentreerde capsaïcine-extracten. Of het gezond is om zoiets te eten moet ernstig worden betwijfeld.
• Capsaïcine is de stof die chilipepers zo vurig heet maakt. Het is een alkaloïde die receptoren op de tong stimuleert, wat het branderige en soms pijnlijke gevoel veroorzaakt. Een kenmerk van capsaïcine is dat het niet in water oplost, en dat verklaart waarom een slok water bij een pikante maaltijd helemaal niet helpt. Vetten lossen de stof wel op, dus een slok melk of een hap yoghurt heeft meer effect. Capsaïcine breekt ook nauwelijks af door verhitting. Dat is de reden waarom een pikant gerecht een dag later nog pittiger geworden is.
• Capsaïcine wordt in niet alleen inwendig, maar ook uitwendig toegepast. Het is een bestanddeel van veel medicinale spierbalsems en hittepleisters.
• Wie denkt dat het weghalen van de zaadjes uit de chili’s de vurigheid wegneemt kan zich maar beter schrap zetten: dat haalt niets uit. De capsaïcine zit namelijk niet in de zaadjes maar vooral in de witte zaadlijsten, en in het vruchtvlees.
• Chilipepers zijn rijk aan vitamines C, E, A en K en bevatten daarnaast veel mineralen zoals ijzer, koper, magnesium en kalium. Er worden antiseptische, vochtafdrijvende en digestieve eigenschappen aan chili’s toegeschreven, maar ze worden niet door iedereen goed verdragen.
• Er wordt wel eens gezegd dat pikant eten verslavend werkt en een soort roes veroorzaakt. Dat klopt. De pijn, die door de capsaïcine wordt veroorzaakt, triggert de hersenen om endorfine aan te maken, de lichaamseigen pijnstiller. En dat zorgt voor een lichte roes van euforie. De ademhaling versnelt, het hart gaat sneller slaan, de poriën openen zich. Hoe meer en hoe heter iemand eet, des te meer endorfine er vrijkomt. Daarom gaan mensen die eenmaal met pikant eten beginnen vaak gaandeweg steeds heter eten.

Referentie

Manpreet Kaur, Beni R Verma, Leon Zhou et al., Impact of Chilli-pepper Intake on All-cause and Cardiovascular Mortality – A Systematic Review and Meta-analysis. Presentatie tijdens het jaarcongres van de American Heart Association, 13 november 2020.