Australische onderzoekers ontwikkelen software die meer ziet op mammogram

januari 2021 Zorg van de toekomst Willem van Altena
The doctor looks at the x-ray of the female mammary glands. Hardware examination of the breast.

Aan de universiteit van Melbourne (Australië) is een nieuwe methode ontwikkeld waarmee het risico op borstkanker voorspeld kan worden aan de hand van mammogrammen. Een studie, waarover recent is gepubliceerd in het International Journal of Cancer, toont aan dat twee nieuwe computerprogramma’s op een mammogram toegepast kunnen worden, die samen een effectieve inschatting kunnen geven van het borstkankerrisico, zeker bij vrouwen met dicht borstweefsel.

Het is al lang bekend dat het bij vrouwen met dichter borstweefsel moeilijker is om borstkanker vroeg te herkennen. Op een mammogram ziet dicht borstweefsel eruit als een witte vlek, net zoals een kankergezwel. De onderzoekers uit Melbourne hebben nu, met behulp van kunstmatige intelligentie (AI) nieuwe computerprogramma’s ontwikkeld om meer informatie uit mammogrammen te destilleren. De AI werd gevoed met grote aantallen mammogrammen van vrouwen met en zonder borstkanker.

Wolken

De twee nieuwe computerprogramma’s hebben de namen van wolken meegekregen, omdat dicht borstweefsel op een mammogram wel wat wegheeft van een wolk. Cirrocumulus is het programma dat de helderste (witste) delen van een mammogram dieper bestudeert, en Cirrus is de naam van het programma dat naar de structuur kijkt. De onderzoekers ontdekten dat het combineren van de resultaten van Cirrocumulus en Cirrus een betere risico-inschatting geeft dan de tot dusver gehanteerde criteria.

Volgens hoofdonderzoeker professor John Hopper is de vinding misschien wel de belangrijkste sinds de ontdekking van borstkankergenen BRCA1 en BRCA2, zo’n 25 jaar geleden. “Deze toepassing kan een revolutie in het borstonderzoek betekenen, voor maar weinig extra kosten omdat het alleen om software gaat”, zegt hij. “En wanneer deze methode wordt gecombineerd met onderzoek naar andere risicofactoren zoals familiehistorie en leefstijl, dan ontstaat er een nog duidelijke beeld van het borstkankerrisico. Op basis van die inschatting kan er dan doelgericht verder gescreend worden.”

Onderzoeksstrategie

“Omdat een mammogram nu digitaal gemaakt wordt, en alle metingen met behulp van computers verwerkt worden, is het zelfs mogelijk om vrouwen meteen tijdens hun screening al een risico-inschatting te geven. Op basis daarvan kan dan een toekomstige onderzoeksstrategie bepaald worden, op grond van hun persoonlijke risicofactoren en dus niet op basis van leeftijd alleen.”

In Australië worden net als in Nederland alle vrouwen tussen de 50 en 75 jaar uitgenodigd voor een mammogram, maar slechts 55% van hen geeft gehoor aan die oproep. In Nederland ligt dat veel hoger, op 75,7% (2019, IKNL). Volgens Hopper kan de nieuwe, nauwkeuriger methode betekenen dat meer vrouwen zich zullen laten onderzoeken.

Referenties

John L. Hopper, Tuong L. Nguyen, Daniel F. Schmidt et al. Novel mammogram‐based measures improve breast cancer risk prediction beyond an established mammographic density measure. International Journal of Cancer, 2020; DOI: 10.1002/ijc.33396

IKNL, Monitor bevolkingsonderzoek borstkanker.