De MammaPrint® is een borstkankertest, waarbij wordt gekeken naar 70 genetische kenmerken van een tumor. Door middel van die test kan worden bepaald hoe agressief een borstkanker is, en of iemand een hoger of lager risico heeft op recidive, de terugkeer van de kanker. Een grote studie, genaamd FOCUS, die werd geleid door chirurgisch oncoloog dr. Gerrit-Jan Liefers (LUMC) toont nu aan dat de MammaPrint een nauwkeurig diagnostisch hulpmiddel kan zijn, dat een belangrijke bijdrage kan leveren aan de vermindering van overbehandeling bij vrouwen van 70 jaar en ouder. Resultaten van de FOCUS-studie zijn deze week gepresenteerd tijdens het San Antonio Breast Cancer symposium, de grootste jaarlijkse meeting op het gebied van borstkanker, die dit jaar virtueel plaatsvond.
Voor de FOCUS-studie zijn gegevens van 422 borstkankerpatiënten bestudeerd, die afkomstig zijn van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL). Het betrof vrouwen van 70 jaar en ouder bij wie tussen 1997 en 2004 borstkanker was vastgesteld.
Oudere vrouwen met borstkanker hebben vaker dan jongere vaker zogeheten indolente of inactieve tumoren. Daarnaast hebben oudere vrouwen een grotere kans op het ontwikkelen van comorbiditeiten. De huidige behandelrichtlijnen voor borstkanker bevelen therapie aan op basis van de gezondheid van de patiënt, de kans op uitzaaiingen, de verwachte winst van therapie en uiteraard de wens van de patiënt.
Van de MammaPrint was al aangetoond, onder meer in de MINDACT-studie, dat het een nauwkeurige voorspeller is van de kans op recidive bij jongere borstkankerpatiënten. De FOCUS-studie toont nu aan dat MammaPrint bij vrouwen van 70 jaar en ouder net zo betrouwbaar is. Verder laten de resultaten zien dat zelfs patiënten met een klinisch hoog risico volgens de gangbare methode, maar die volgens MammaPrint juist een Ultra Lage risicoclassificatie meekregen, in de tien jaar na die diagnose geen terugkerende tumoren ontwikkelden. Dat betekent dat deze oudere vrouwen een uitstekende overleving kunnen hebben zonder eventuele chemotherapie en alleen beperkte, of zelfs helemaal geen hormoonbehandeling.
Voor postmenopauzale vrouwen die worden geïdentificeerd als MammaPrint Ultra Laag Risico, hebben deze resultaten betekenisvolle implicaties voor hun behandeltraject. Ze bevestigen de uitkomsten van eerdere studies als de STO-3 en de IKA tamoxifen cohort trial, die eerder dit jaar werden gepresenteerd tijdens het ESMO congres.
De MammaPrint is ontwikkeld door de onderzoekers Nederlands Kanker Instituut NKI en wordt door het Nederlandse bedrijf Agendia verkocht. In 2002 werd het onderzoek waarop de test gebaseerd is gepubliceerd in wetenschappelijk tijdschrift Nature, en 5 jaar later werd MammaPrint door de Amerikaanse medicijnwaakhond FDA officieel goedgekeurd als eerste moleculaire diagnostische microarray test.
Rond de MammaPrint bestaat in Nederland al enige tijd discussie omdat het onderzoek niet wordt vergoed vanuit de basisverzekering, door 90% van de verzekeraars overigens wel vanuit aanvullende verzekeringspakketten. In 2018 besloot het Zorginstituut Nederland om de MammaPrint niet in het basispakket op te nemen. Ook in andere Europese landen wordt de MammaPrint niet vergoed. Artsen en patiënten, verenigd in de NABON, Nationaal Borstkanker Overleg Nederland, vinden dat de MammaPrint wel vergoed moet worden. Zij achten de effectiviteit van de test bewezen en vinden dat het Zorginstituut van verouderde maatstaven uit is gegaan bij de beoordeling in 2018. Ook KWF Kankerbestrijding denkt dat de MammaPrint artsen kan helpen om afwegingen op het gebied van behandeling en kwaliteit van leven bespreekbaar te maken. Vervolgens kunnen arts en patiënt in goed overleg behandelkeuzes maken. Het KWF wil dat het Zorginstituut zorgt dat beoordelingsprocedures sneller verlopen, zodat geneesmiddelen en diagnostische hulpmiddelen eerder bij de patiënt komen. Zolang dat niet zo is, zoals dus bij de MammaPrint, moet de bestaande coulanceregeling in stand blijven, vindt KWF.
Bronnen
Poster van Agendia, het bedrijf dat de MammaPrint uitvoert, gepresenteerd op het virtuele SABC symposium.
Besluit van het Zorginstituut omtrent de MammaPrint uit 2018.
Standpunt van NABON, Nationaal Borstkanker Overleg Nederland.
Standpunt van KWF Kankerbestrijding.
Naar boven
